Het project 'Agro-ecologische granen voor brood, bier, biodiversiteit en bodem' wil enerzijds duurzaam geteelde granen in het landschap brengen en anderzijds de band tussen landbouwer, verwerker en consument versterken. Landbouwers zullen geadviseerd en begeleid worden in innovatieve agro-ecologische praktijken zoals mengteelt met vlinderbloemigen, slimme teeltrotatie, niet-kerende bodembewerking en rassenkeuze. Deze praktijken zullen gemonitord worden, zowel op teelttechnisch vlak als op vlak van biodiversiteit, met kennisopbouw en -uitwisseling als doelstelling op korte termijn, Op lange termijn willen de projectpartners de grootschalige transitie naar een duurzame, klimaatrobuuste landbouw (en meer specifiek agro-ecologische praktijken) faciliteren en versnellen. Lokale afzetmogelijkheden zullen worden verkend en uitgewerkt, met een focus op brood en aanvullend ook op bier. Door het organiseren van evenementen zoals demonstraties voor landbouwers en landbouwonderzoekers, excursies voor bewoners en een granenfestival zal er gecommuniceerd en gesensibiliseerd worden over duurzame voedselproductie en het landbouwlandschap.
Het hoofddoel van dit project is om agro-ecologisch geteelde granen in het Zuid-Hagelandse landschap te brengen en de teelten van die granen te koppelen aan lokale graanverwerkers en consumenten, om zo de afzet van de granen voor de landbouwers te verzekeren en de teelt ervan een duurzame toekomst te geven. Op langere termijn is het de ambitie van de partners om agroecologische praktijken op grotere schaal uit te rollen in de regio en om van Zuid-Hageland een modelregio te maken voor regeneratieve landbouw. Met dit project maken we hiermee een start.
Operationele doelstellingen:
- Landbouwers ontzorgen en begeleiden in de innovatieve agro-ecologische teelt van granen op maat van hun bedrijf. Het project voorziet hiervoor in adviesverlening, nauwe opvolging, inspiratie op demonstratiedagen en het uitwisselen van praktijkkennis. Op deze manier komen er meer granen in het landschap en wordt er gewerkt aan biodiversiteit, bodemkwaliteit, koolstofopslag en klimaatrobuuste voedselproductie. 10-15 landbouwers uit de Zuid-Hagelandse gemeenten (Hoegaarden, Boutersem, Tienen, Glabbeek, Linter, Landen, Kortenaken, Geetbets, Zoutleeuw) zullen persoonlijk en nauw begeleid worden. Het
aantal percelen per landbouwer zal afhangen van het aantal ton verwerkbare granen. Advies op maat van het landbouwbedrijf zal gegeven worden door een externe landbouwadviseur, in samenwerking met een landbouwonderzoeker over onder andere: rassenkeuze, verhoudingen mengteelt, zaai- en oogsttechnieken, zaaitijdstip, mechanisatie, bemesting... Ook zal er een opvolging en ondersteuning zijn van de administratieve lasten en subsidieaanvragen. Op die manier nemen de projectpartners de mogelijke knelpunten bij een agro-ecologische teelt van granen, zoveel mogelijk weg. - Kennisopbouw. Het project voorziet in monitoring en demonstraties van de agro-ecologische praktijkvoorbeelden in Zuid-Hageland (zowel teelt-technische monitoring als de opvolging van een aantal biodiversiteitsindicatoren). Er is nood aan kennisuitwisseling en meer praktijkonderzoek van innovatieve agro-ecologische praktijken (organische bemesting zoals stro of compost, minder bodembewerking, mechanische onkruidbeheersing, teeltrotatie granen met koolzaad, mengteelt, functionele biodiversiteit verhogen, graankwaliteit "weersbestendiger" maken...)
- Lokale afzetmogelijkheden verkennen, uitwerken en logistiek ondersteunen. Er is zal eerst gekeken worden naar het opzetten van een netwerk tussen enerzijds landbouwers en anderzijds regionale molenaars en bakkerijen. Indien mogelijk zal er ook gekeken worden naar een samenwerking met een regionale mouterij en micro-brouwerijen. Indien de kwaliteit van de baktarwe en brouwgerst ondermaats is (door bijvoorbeeld weersomstandigheden en timing bemesting) of door de mogelijke stijging van voeder graanprijzen, zal er een lokale afzetmarkt als veevoeder uitgewerkt worden.
- Communiceren en consumenten sensibiliseren. Het verbinden van landbouwers met verwerkers en consumenten door het organiseren van evenementen. De bevolking informeren over duurzame voedselproductie en het landbouwlandschap.
HOEGAARDEN, LINTER, BOUTERSEM, TIENEN, KORTENAKEN, GEETBETS, LANDEN, GLABBEEK,
ZOUTLEEUW