De provincie Antwerpen is dooraderd met kleine en minder kleine waterlopen. Heel wat landbouwpercelen grenzen aan deze waterlopen en de specifieke wetgeving is niet eenvoudig te interpreteren.
‘Boeren op de rand’ focust op een goed beheer van de bufferstroken langs deze waterlopen in samenwerking met de lokale landbouwers (betrokken gemeenten Brecht, Stabroek, Wuustwezel, Zoersel) door hen te informeren, te sensibiliseren en praktijkervaring op te doen met verschillende types nieuwe bufferstroken (gras, gras-kruid en/of bloemen). Ook de technische kant van het randenbeheer wordt verder onderzocht door te experimenteren met de lokale beschikbare maaimachines naar de mogelijkheden in maai- en afvoertechnieken.
‘Boeren op de Rand’ beoogt om landbouwers en loonwerkers in de gemeenten Brecht, Stabroek, Wuustwezel en Zoersel te informeren en sensibiliseren over het belang van een goed randenbeheer in functie van de teeltvrije zone van 1 m langs (al dan niet geklasseerde) waterlopen door:
- Het stimuleren, demonstreren en adviseren van landbouwbedrijven bij de aanleg en beheer van bufferstroken, aangepast aan hun specifieke teelten. Met dit project beogen we niet enkel een verandering in attitude, maar ook in effectieve adoptie van deze teeltvrije bufferstroken;
- De aanleg en monitoring van verschillende types nieuwe bufferstroken om praktijkervaring op te doen naar onkruidonderdrukking, kostprijs efficiëntie etc.;
- Het in kaart brengen van de reeds beschikbare maaimachines en hun inzet- en/of aanpasbaarheid voor een optimaal randenbeheer;
- Kennisuitwisseling met project uit Oost-Vlaanderen voor het inzetten van een multi-inzetbare aangepaste randenmaaier op hydraulische arm waarbij het maaisel zijdelings (met behulp van een ventilator) wordt afgevoerd naar de akker;
- Het aanbieden van een alternatieve beheerwijze door middel van een duurzaam samenwerkingsverband, nl. een agrobeheergroep (reeds bestaande of op te richten);
- Het opleiden van landbouwers en loonwerkers inzake ecologisch gebruik van randenmaaier.
Door de randen te maaien en het maaisel af te voeren naar de akker is gebleken dat na enkele jaren maaien de situatie van de randen merkelijk verbetert. Jaarlijks zal op die manier minder maaisel moeten worden afgevoerd, zullen probleem- en ruigteonkruiden sterk verminderen en zal daardoor ook het gebruik van herbiciden in randen afnemen. Deze teeltvrije zone kan dan onbewerkt blijven, maar kan ook worden ingezaaid met een met gras-kruid-, kruiden- of faunamengsel. Op die manier kunnen de stroken ook een meerwaarde zijn voor akkervogels en/of nuttige insecten die plaagsoorten onder controle houden op het naburige perceel.
Het project is gegroeid vanuit de noodzaak dat landbouwers hun akkerranden moeten beheren en wettelijk verplicht zijn de bufferstroken naast waterlopen te respecteren. De bottom-up aanpak waarbij landbouwers lokaal samenwerken om hieraan tegemoet te komen en maaiwerken uit te voeren, bevordert het lokale draagvlak voor deze praktijk. Ook de betrokken gemeenten geven aan dat dit inspeelt op de actuele noden en onderschrijven het belang van dit project. Zo werken alle betrokken actoren samen om de kwaliteit van de open ruimte te verbeteren. Door het participatief proces met lokale landbouwers, organisaties en overheden, gaan we in open dialoog rond deze omgevingskwaliteit en wordt de basis gelegd voor een landbouweconomische en leefbare oplossing voor het randenbeheer.
agrobeheercentrum Ecokwadraat
2960 Brecht
België
3000 Leuven
België