De hele wereld is op zoek naar nieuwe manieren om koolstof te binden - en zo klimaatopwarming tegen te gaan - maar vergeet daarbij vaak de kracht van lokale landbouwbodems. Landbouwers kunnen letterlijk CO2 uit de atmosfeer halen en binden onder de vorm van koolstof in de bodem, wat bovendien gunstig is voor de bodemkwaliteit. Steeds meer organisaties zoeken naar lokale
oplossingen om (een deel van) hun onvermijdbare CO2 uitstoot te compenseren. Kortom, een lokale CO2-compensatie van hen via de land- en tuinbouwsector kan dus een win-winsituatie betekenen voor beide partijen. De sterkte van carbon farming is recent zeer actueel geworden, maar met ons huidig partnerschap (Inagro, Boerenbond, BDB en Boerennatuur Vlaanderen) werken hier reeds langere tijd rond. Binnen West-Vlaanderen zijn er reeds kiemen gelegd voor een aantal samenwerkingen tussen landbouwers en compenseerders (o.a. Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Beernem, Vlaams Hoeverund, Lokaal Brood en Claire). Binnen dit PDPO project willen we via deze cases zelfbedruipend maken en verduurzamen op lange termijn. Tevens willen we de lessen en ervaringen van die pilootprojecten bundelen in lokale aanbevelingen en praktische aandachtspunten, om verder te verspreiden en een basis te laten vormen voor toekomstige initiatieven. Op die manier wensen we in te zetten op boer en maatschappij die samen naar meer koolstofopslag werken, waarbij engagement aangewakkerd wordt binnen zowel de landbouwsector als de maatschappij.
Met dit project beogen we om boer en maatschappij te laten samenwerken naar meer koolstofopslag in de West-Vlaamse landbouwgrond, vanuit een aangewakkerd engagement binnen zowel de landbouwsector als de maatschappij.
- Antwoord bieden aan knelpunten bij landbouwers:
Vanuit onze betrokkenheid bij de prille initiatieven rond koolstofopbouw hebben we zicht op de noden van uit de sector. Uit een bevraging met 539 reacties van landbouwers (waarvan 215 Vlaamse) komen de volgend knelpunten naar voor:
1. Onvoldoende kennis
2. Economische onzekerheid
3. Tegenstrijdig en belemmerend beleid
We merken dat carbon farming stilaan wint aan algemene bekendheid, maar dat heel wat landbouwers toch met vragen zitten rond de praktische implementatie en het werkelijke verdienmodel. Daarenboven, vanuit onze reguliere werking en de lerende netwerken bodem, merken we een toenemend aantal vragen rond hoe praktisch aan de slag kan worden gegaan, en welke mogelijkheden er zijn naar vergoedingen toe om deze technieken toe te passen.
Vandaar komen we tot volgende doelstellingen om boer en maatschappij te stimuleren om samen naar meer koolstofopslag toe werken, waarbij engagement aangewakkerd wordt binnen zowel de landbouwsector als de maatschappij en dit via:
- Verhogen van bewustwording bij landbouwers rond het belang en de mogelijkheden van Carbon Farming. Door de historische intensivering van de landbouwsector, is de aandacht voor koolstof in de bodem wat verdwenen, en is het belangrijk om hier weer meer aandacht aan te besteden om de kwaliteit van de bodem terug op te krikken, of op zijn minst te behouden en verdere daling van koolstofniveaus te beperken. Door middel van sensibilisatie en informeren worden bedrijven zich hiervan bewust gemaakt.
- Verhogen van kennis en implementatie van koolstofopslagtechnieken binnen de landbouwsector. Door het bijbrengen van kennis rond het verhogen van het koolstofgehalte in de bodem, kunnen we landbouwers helpen om hun bodemkwaliteit te verhogen, en zich te wapenen tegen de impact van klimaatverandering, omdat ze op die manier beter kunnen omgaan met extreme weersomstandigheden. Op die manier wordt ook mee gewerkt aan het verhogen van productiezekerheid. Dit zal gebeuren via:
- organisatie van demo's: 2
- lerend netwerk: minstens 1 netwerk, maar indien hogere behoefte kan dit ook verruimd worden, eventueel met regionale of sectorale focus. - Verruimen van onze kennis rond implementatie van koolstofopslagtechnieken. Koolstofopslag is een werk van lange adem, wat betekent dat ook onderzoek en kennisopbouw tijd vraagt. In voorgaande projecten werden reeds heel wat inzichten uit literatuur en onderzoek opgedaan, maar we willen ook verder inzetten op verfijning van technieken, en deskresearch doen naar
mogelijkheden van bijkomende technieken, zoals vb. de teelt van hennep waar we onder de telers ook stijgende interesse merken in de eigenschappen naar koolstofopslag toe. - Engagement aanwakkeren vanuit de maatschappij: Het is belangrijk om organisaties en burgers te informeren over de unieke kansen die lokale land- en tuinbouw kan bieden in het klimaatvraagstuk, en om hen ook de weg te wijzen naar mogelijke samenwerkingen om samen met landbouwers aan meer koolstofopslag te werken, en zo bij te dragen aan de strijd tegen de
opwarming van de aarde. - Bestendigen en opschalen van pilootprojecten rond verdienmodellen: In het Interreg Carbon Farming project werden de kiemen gelegd voor een vijftal pilootprojecten die voornamelijk in West-Vlaanderen gesitueerd zijn. Mooie realisaties waarvoor we in dit vervolgproject via bottom-up benadering de pilootprojecten in West-Vlaanderen willen zelfbedruipend maken en verduurzamen op lange termijn. Tevens willen we de lessen en ervaringen van die pilootprojecten bundelen in lokale aanbevelingen en algemene praktische aandachtspunten rond carbon farming, om verder te verspreiden en een basis te laten vormen voor toekomstige initiatieven.
- Inzetten op lokale omgevingskwaliteit en leefmilieu:
Bovendien wordt via de doelstellingen ingezet op het verbeteren van de omgevingskwaliteit, zowel van de lucht als de bodem door klimaatmitigatie bij hogere koolstofopslag in de bodem. Tevens betekent een hogere koolstofopslag een verhoogde leefbaarheid van de landbouwers doordat (i) de productiezekerheid toeneemt bij bedrijven die beter gewapend zijn tegen de gevolgen van het veranderend klimaat (zoals extremere weersomstandigheden) en (ii) er gekeken wordt voor een vergoeding vanuit de maatschappij voor zij die extra inspanningen doen naar het klimaat toe.
Roeselare