Dorsen, wannen en malen

Als karrenmuseum wensen we het proces van het oogsten van het graan tot het malen te demonstreren. Bij het proces van graan tot bloem wordt gebruikgemaakt van heel wat verschillende technieken, die ons bijzonder veel inzicht geven in hoe arbeidsintensief dit was
en hoe inventief men was in het ontwerpen van (mobiele) machines en gereedschappen. Daarnaast is er een zeer duidelijke evolutie waar te nemen in de Noorderkempen vanaf 1800 tot 1950 met betrekking tot de mechanisatie. Granen vormen een zeer belangrijke schakel in onze voedselketen, maar de achterliggende (productie)processen zijn minder bekend. Dit alles maakt het meer dan de moeite om een reeks werktuigen en machines die in deze processen werden benut te conserveren en restaureren, zodat we dit kunnen demonstreren en terug onder de belangstelling brengen bij een breed publiek. We kiezen voor een maximaal behoud van het authentiek materiaal van de objecten, maar wensen deze constructief en mechanisch terug in orde te brengen.

Als Karrenmuseum hebben we een zeer lange ervaring in het verantwoord conserveren en restaureren van bespannen voertuigen en machines en het uitvoeren van projecten. Voor het uitvoeren van de conservatie/restauratie ingrepen zullen we mede beroep
doen op onze uitgebreide groep van vrijwillige ambachters. Hiervoor zal tijdig een oproep worden gedaan naar vrijwilligers die aan dit project wensen mee te werken. De groep ambachters wordt gestuurd vanuit het museum door de projectverantwoordelijke collectiebeheerder (meester in de conservatie en restauratie), die eveneens meehelpt met de uitvoering van de behandeling, de planning en de uitvoering op zich neemt, de aankopen en financiën beheert en waakt over een verantwoorde aanpak.

In het project voorzien we de conservatie en restauratie van een reeks demonstratieobjecten: dorsvlegels, pikken, pikhaken, dorskast, graanschop, schuurhark, hekeldorsmachine, hekeldorsmachine met stroschudder en wanmolen, zwadmaaier, maaibalkslijpmachine, slaglijstdorsmachine met stroschudder, wanmolen, wan, strosnijder, handgraanmolen met elektromotor (gedateerd WOII), graanmolen, gietijzeren paardenmolen (manége), mobiele elektromotor en een mobiele verbrandingsmotor. Een gedetailleerd overzicht van de
geselecteerde objecten met conditie- en behandelingsrapport is toegevoegd in de bijlage. De selectie van de werktuigen en (mobiele) machines werd reeds besproken met Bert Woestenborghs (stafmedewerker registratie en inventarisatie, Centrum voor Agrarische Geschiedenis). In verband met deze selectie werd reeds een ruil besproken met het Openluchtmuseum Bokrijk en de aanwerving van een aantal objecten uit de privé-collectie van Herman de Ridder. Een belangrijk aandeel van onze projectaanvraag richt zich op de behandeling van de objecten.