Hoogstraten 1814

Napoleontische veldslagen (voor Waterloo) plaats in de regio Hoogstraten. De gevechten in de Noorderkempen kaderden in een groter geheel van zware schermutselingen tussen 11 en 14 januari 1814 toen een Pruisisch-Russisch legerkorps onder leiding van generaal von Bülow vanuit Noord-Brabant de aanval inzette op de Zuidelijke Nederlanden en vooral Antwerpen. Napoleon begreep dat een verlies van deze belangrijke havenstad de deur zou openzetten voor Engelse troepen en besloot daarom de prestigieuze Jeune Garde onder leiding van generaal Roguet naar de huidige grens met Nederland te sturen om het offensief af te weren. Hoewel de veldslag veel ruimer ging dan Hoogstraten en zelfs de grenzen van de Kempen overschreed, werd ze toch de “Slag van Hoogstraten” genoemd omdat dit provinciestadje toen de enige plaats van betekenis was in het omstreden gebied. De gevechten in onze regio waren de eerste belangrijke stap in de bevrijding van de Zuidelijke Nederlanden na bijna 20 jaar Franse overheersing. Een loodzware, moordende en ingrijpende bezetting met een impact tot op de dag van vandaag. De gevechten in de Noorderkempen hadden vele honderden doden en gewonden tot gevolg. Na het beleg van Breda wordt de “Slag van Hoogstraten” trouwens aanzien als belangrijkste wapenfeit in 1814 op het grondgebied van de Nederlandse gewesten. Tot op de dag van vandaag vinden we relicten van deze intussen grotendeels vergeten veldslag terug.

2014 wordt in Hoogstraten uitgeroepen tot een herdenkingsjaar om deze dramatische periode uit de vergetelheid te halen. De promotoren hebben daarvoor het volgende, gevarieerde programma samengesteld:

• Voorstelling publicatie (auteur Jan Huijbrechts), gekoppeld aan een lezing en geleide wandelingen over het slagveld. Dit gegeven wordt gedragen door Erfgoed Hoogstraten.
• Onthulling monument ter herdenking aan de slag te Minderhout. Dit gegeven werd via een advies vanuit de cultuurraad door het stadsbestuur opgenomen en zal door hen apart worden gefinancierd en gerealiseerd. 
• Herbegraving van de zogenaamde “Man van Meer”, een slachtoffer van de strijd dat werd ontdekt bij de werkzaamheden aan de HSL in 2004.
• Weekend met Levende Geschiedenis (600 reenactors in een historisch bivak, educatie, parade,reconstructies veldslag, randanimatie,…).
• Tentoonstelling over het treffen rond Hoogstraten en de ruimere context (bodemvondsten, archiefstukken, achtergrondinformatie,…). Dit gegeven wordt voornamelijk gedragen door het Stedelijk Museum Hoogstraten.
• Archeologische prospectie, met educatief luik i.s.m. Ename Expertisecentrum.
• Musical 1814, brengt een dramatisch/romantisch verhaal gekaderd in de Slag bij Hoogstraten. Deze productie wordt voornamelijk vanuit LA:CH vzw voorbereid.

Dankzij deze uitgebreide kalender zullen we veel stads- en streekgenoten én toeristen naar onze stad lokken. De Hoogstratenaren hebben overigens al even van de sfeer van de “Slag bij Hoogstraten” kunnen proeven op 5 september 2009, toen de 195^ste verjaardag van het treffen werd herdacht met een historische evocatie op de Vrijheid in Hoogstraten en een theatervoorstelling in Malle i.s.m .Mallifique vzw. Enerzijds is dit voor de Hoogstratenaren een uitstekende manier om met een vrij onbekend aspect van het verleden van hun stadje kennis te maken en stil te staan bij de vele offers die werden gebracht voor de bevrijding van onze gewesten. Anderzijds zal de samenwerking rond dit veelzijdige project nieuwe banden en vriendschappen smeden. Speciale aandacht gaat er naar het educatieve aspect, wat in een scholencentrum als Hoogstraten zeker niet mag ontbreken. Alle Hoogstraatse leerlingen zullen zo in aanraking komen met minstens een en waarschijnlijk meerdere activiteiten tijdens het herdenkingsjaar.