Infrastructuurproject 'Fruit Plus'

De NBS en haar zusterorganisatie NBSW hebben steeds het behoud en de uitbreiding van hoogstamboomgaarden als hoofddoelstelling in haar statuten geschreven. Toch zien we de hoogstamboomgaarden, zeker die met een zekere omvang, meer en meer uit het landschap verdwijnen. Het typisch beeld van het landschap in Haspengouw en Voeren en haar aantrekkingskracht op de toeristen gaan zo verloren. NBSW wil zo veel mogelijk inzetten voor het behoud en de uitbreiding van hoogstamboomgaarden bij de particuliere grondbezitter, maar ook bij de professionele land- en tuinbouwer (fruitteler) en bij de openbare besturen. We zijn er van overtuigd dat de hoogstamboomgaard meer levenskansen krijgt wanneer de productie een economische bestemming kan krijgen. Voor de uitwerking van een meer ambachtelijke en ecologische teelt, dito bewaring en verwerking van de productie, beoogt de NBSW een opleidings-, praktijk- en belevingscentrum uit te bouwen, waarbij alle aspecten van de boomgaard, van de boomteelt, over de ecologische fruitproductie tot de meer ambachtelijke fruitverwerking aan bod komen. Een degelijke infrastructuur voor dit centrum is een essentiële behoefte om deze doelstellingen te bereiken. Dit krijgt vorm in het infrastructuurproject ‘Fruit Plus’. Tot nu toe hebben we vooral ingezet op het behoud en de distributie van de traditionele, erfgoedkundige waarden van boomgaarden en hun variëteiten. Het vernieuwende aan dit project is dat we ook het produceren van fruit volgens de traditionele methoden gaan aanwenden voor nieuwe toepassingen, zoals: fruitproductie met ‘zero-input’ voor o.a. babyvoeding, voor het verwerken tot destillaten, tot fruitwijnen (appelijswijn), tot Haspengouwse ciders, appelsap of mengsappen van fruit met ‘zero-input’, tot specifieke en lokale fruitmousselines, tot droogfruit.... Niet alleen het proces van productie tot verwerking krijgt de aandacht, maar om de impact bij deelnemers en bezoekers te versterken, wordt er veel aandacht besteed aan talrijke vormen van ‘beleving’ bij deze processen. Geïnteresseerden kunnen een opleiding volgen voor het veredelen en telen van de juiste boomtypes; het aanleggen, snoeien en onderhouden van deze fruitteeltmethodes en het bewaren en verwerken van het geproduceerde fruit op een ambachtelijke wijze. Het geheel zal zo uitgebouwd worden dat er, in combinatie met de omgeving van de loods, een reëel belevingscentrum van gemaakt wordt, waar bezoekers kunnen kennis maken met diverse activiteiten die rechtstreeks gerelateerd worden aan boomgaarden, ze kunnen er zelf dingen doen, beleven, proeven, uitvinden… i.v.m. fruitboomteelt, fruitproductie en fruitverwerking. Dit gaat van het zelf enten en opkweken van fruitbomen (uitgaande van enten van een boom uit het familiebezit…), tot het maken van speciale leivormen, over het oogsten, bewaren en verwerken van fruit tot het toepassen van speciale fruitproducten… Tegelijkertijd kan een deel van deze infrastructuur gebruikt worden door de NBSW voor de opslag van materialen en het stallen en onderhouden van de voertuigen, de werktuigen en de machines, nodig voor de aanleg en het onderhoud van de boomgaarden. De bouw van een nieuwe loods is een essentieel onderdeel van de noodzakelijde infrastructuur. De helft zal gebruikt worden voor de reguliere werking van de NBSW, die zelf ook volledig zal instaan voor de financiering van dit deel. Het andere deel wordt gebruikt voor de opleiding en als oefenatelier voor de geïnteresseerden (landbouwers en andere geïnteresseerden die eventueel opteren om deze typische teelt in bijberoep (deeltijdse landbouw) te gaan uitvoeren en als belevingscentrum voor bezoekers. Het is voor deze helft dat we een tussenkomst vragen met een project binnen de maatregel: ‘Versterken omgevingskwaliteit en vitaliteit van het platteland door investering’. De eigen bijdrage kan dan gedragen worden door de NBSW vzw als promotor van het project.

Naast de stimulans die vanuit ‘Fruit Plus’ uitgaat voor de aanplant, het onderhoud en de benutting van de hoogstamboomgaarden en de ambachtelijke fruitteelt, streeft het project ook naar een verbreding en een toepassing van de hiervoor gebruikte methodes in de professionele, intensieve fruitteelt. Zo streven bepaalde telersorganisaties in Haspengouw er naar om enkele honderden ha intensieve fruitteelt te switchen naar biofruitteelt voor industriële verwerking. Deze telers kunnen we een aantal principes en technieken leren in het vormingscentrum ‘Fruit Plus’ om deze overgang te maken. In dit kader wordt er gestreefd naar een opleiding van 10 professionele fruittelers op jaarbasis, die de overgang wensen te maken naar deze productiemethode. Tevens kunnen we in de voorziene infrastructuur specifieke vormingsactiviteiten organiseren voor studenten land- en tuinbouw en voedingsindustrie van zowel de middelbare graden als het voortgezet onderwijs (opleiding bedrijfsleiders, bachelors, ingenieurs in voornoemde richtingen en het groenmanagement).