Stichting Kempens Landschap en de gemeente Malle hebben in maart 2024 het sprookjesachtige kasteeldomein van Westmalle aangekocht, na een volksbevraging waarin 77% van de deelnemers een aankoop door de gemeente ondersteunde. Het domein was nooit openbaar toegankelijk en daar komt nu – met de eigenaarswissel - verandering in. De aankoop is een unieke kans om dit stukje prachtige natuur en Malse geschiedenis toegankelijk te maken.
Het kasteeldomein bestaat uit een kasteel, een cirkelvormig dienstgebouw en een kasteelpark van 13 ha. Tot 2022 was het kasteel nog bewoond. Het kasteel en de rondbouw werden onderhouden, doch het is duidelijk dat beide gebouwen nood hebben aan restauratie. Wat het parkbeheer betreft, concentreerde het beheer onder de vorige eigenaar zich hoofdzakelijk op het park en de beplanting rond het kasteel.
Op lange termijn gaan het kasteel en het cirkelvormig dienstgebouw gerestaureerd en herbestemd worden. Dit vraagt echter eerst een voorbereiding zoals het onderzoek van de staat van de gebouwen, het opmaken van bestekken, het lanceren van een open oproep voor de herbestemming,… Dit kan niet van vandaag op morgen gerealiseerd worden.
Wat wel op korte termijn gerealiseerd kan worden is de openstelling en het toegankelijk maken van het prachtige park. Na de aankoop zijn de gemeente Malle en Stichting Kempens Landschap meteen in actie geschoten en hebben ze op korte termijn het voorste deel van het park kunnen openstellen na de nodige onderhoudswerken. Zo werd een overwoekerd pad terug open gemaaid en werden struiken en bomen teruggesnoeid om een vlotte doorgang te garanderen.
Het achterste deel van het park is echter in slechtere staat, maar destijds zeer mooi aangelegd en dat merk je nog altijd. Je kan er genieten van oude dikke bomen, hier en daar doorzichten naar het kasteel of de vijver, reliëfverschillen en slingerende paden. De begroeiing is ook zeer divers: van donker en gesloten naar een open bos naar open zichtvelden. Het is een hele beleving om daar te mogen wandelen.
Wij zouden het historische pad in het achterste deel van het park graag openstellen, maar dit vraagt meer dan onderhoud. Er is een doorgedreven snoei door een expert nodig van het vele dode zware hout in de parkbomen langs het historische wandelpad. Verder moeten er twee houten bruggetjes beveiligd worden om de wandeling te kunnen ronden.
Daarom zouden wij een gespecialiseerde boomverzorger willen aanstellen die op een doordachte manier zware dode takken uit de grote bomen langs de historische wandellus haalt. Verder is het noodzakelijk om iemand onder de arm te nemen voor het beveiligen van twee houten wandelbruggetje (aanbrengen leuningen en anti-slip) zodat de historische wandellus wordt vervolledigd.
Verder zouden we langs deze historische wandellus drie infoborden (tafelmodel zodat ze niet storen in het landschap) willen plaatsen waarop meer informatie over de historiek van het domein te vinden is, maar ook over de biodiversiteit van bijvoorbeeld oude grote bomen. Deze borden zouden we willen samenstellen met behulp van de heemkundige kring. Zij hebben al heel wat onderzoek verricht naar het kasteeldomein van Westmalle en kunnen die informatie op die manier delen met het grote publiek. Ter voorbereiding op de plechtige opening van het domein op 17 maart 2024 heeft de gemeente Malle al eens beroep gedaan op de heemkundige kring en die waren alvast enthousiast om mee te helpen. De heemkundige kring heeft ondertussen beslist om een werkgroep geschiedenis op te richten om de geschiedenis van het kasteeldomein verder uit te pluizen. Verder zullen we ook Thierry van der Straten Waillet, de vroegere beheerder en buurman van het domein en neef van de vroegere eigenaren, betrekken bij de opmaak van de infoborden. De heer van der Straten Waillet heeft zeer veel opzoekingen gedaan over het domein en heeft het domein jaren beheerd. Hij is een bron van interessante informatie die alleen maar kan helpen bij een goede inhoudelijke invulling van de informatieborden. Hij heeft alvast toegezegd te willen helpen.
Op dit moment lijkt het ons niet opportuun om nog een extra belevingslaag aan te brengen in het park. De aanleg van het park is destijds zo opgevat dat ze de eigenaar en zijn bezoek moest verwonderen, moest verstrooien. Op een eerder klein oppervlak zie je diverse landschapstypes en boomsoorten passeren. Je gaat van hoog naar laag, van nat naar droog, van donker naar licht,… De aanleg van het park destijds was de aanleg van beleving.
Malle
Rurant vzw, Hooibeeksedijk 1
2440 Geel
België