Kempens Energiehout

Dit project heeft als doel om in de Kempen een werkbaar economisch model op regioniveau te realiseren dat de link legt tussen een duurzame energetische valorisatie van houtige reststromen (hernieuwbare energie) en ecologisch landschapsbeheer. Enerzijds zet Europa sterk in op hernieuwbare energiebronnen, waarbij een belangrijke rol toebedeeld wordt aan het gebruik van biomassa. Anderzijds wordt het economisch en energetisch potentieel van houtige reststromen uit het landschap vaak onderbenut.

Daarbij wordt in de eerste plaats geput uit de kennis en expertise opgebouwd in het pilootproject in Bocholt (Regionaal Landschap Lage Kempen en ABC Eco²). Concreet gaat het dan vooral over technische expertise inzake optimalisatie van beheer-, oogsttechnieken en droog- en verbrandingstechnieken. Deze kennis werd opgebouwd binnen een gesloten circuit in een 1 op 1 relatie tussen 1 grondeigenaar/-beheerder, m.n. de gemeente (aanbod) en 1 verbruiker (vraag). Voorliggend project gaat op een aantal punten een stuk verder met in de eerste plaats nieuwe logistiek-organisatorische uitdagingen door het opentrekken van vraag en aanbod naar gemeenten en/of eigendom-overschrijdend niveau. Dit heeft uiteraard een rechtstreeks effect op de businesscases. Het vinden van de optimale schaal is daarbij een uitdaging op zich. De aanwezigheid van een gebiedsdekkend logistiek net (inzake diverse afvalstromen) – grotendeels opgebouwd rond het Kempense kanalennetwerk - vormt dan weer een sterke troef.

De ambitie is om in de eerste plaats reële businesscases te initiëren en daarnaast om vanuit dit leertraject in de Kempen een modelaanpak te ontwikkelen die overdraagbaar is naar andere regio’s in Vlaanderen. Concreet:

• Geïntegreerde beheerplanning (kwantificeren van het totaal aanwezige biomassapotentieel plus het aandeel dat aanspreekbaar is binnen duurzame en ecologische randvoorwaarden
• Definiëren van de optimale schaal (of combinatie van schalen) voor een gehele regio (mogelijk gekoppeld aan typische regioparameters) 
• Leidraad coördinatie ten behoeve van integratie van verschillende eigendomssituaties 
• Definiëren en kwantificeren van de kritische parameters voor een marktconforme business model bij inzet van houtsnippers uit reststromen als alternatieve energiebron in diverse toepassingen (overheid- bedrijf)

Binnen dit project streven we er naar de optimale schaal voor het gebruik van houtige biomassa voor de Kempen te bepalen. Mogelijk kan het resultaat zijn dat verschillende business modellen, werkbaar op verschillende schaalniveaus, gewenst zijn op basis van het aanwezige aanbod, vraag én faciliteiten. Met het oog op rendabiliteit, efficiëntie, garanties op belevering is het noodzakelijk te zoeken naar de optimale schaal voor verschillende onderdelen van de keten. Geeft dit aanleiding tot het opzetten van verschillende biomassawerven of een grotere ‘hub’? Kunnen verschillende eigendomssituaties geïntegreerd worden in één keten? Hoe ziet de coördinatie eruit? Of is enkel een sterk lokale benadering haalbaar? Tenslotte wordt onderzocht hoe de organisatiestructuur er uit kan zien. In het bijzonder wordt in kaart gebracht of het model van een coöperatieve (CVBA) waarin alle betrokken actoren van de hele keten participeren, zoals daarvan een bepaald model ontwikkeld werd in Bocholt, ook in de Kempen een wenselijk model is. Dit kan o.a. worden vergeleken met het werken via bestaande structuren, het inschakelen van private partners of het opzetten van een PPS-constructie.

Bovenstaande uitdagingen zijn belangrijk, wil men het gebruik van lokale beheerresten als duurzame energiebron een kans geven in de Kempen en een doordachte duw in de rug geven. Een overkoepelende aanpak dringt zich op.