KlimaCo - Klimaatcoalities in de Mechelse Groenteregio

Het OKW-project Aqualitatieve Mechelse Groenteregio gestart in 2019 binnen het programma Water-Land-Schap, bracht in de opstart- en verkenningsfase al verschillende resultaten voort. Er ontstond een sterke gebiedscoalitie: een netwerk van organisaties die zich samen inzetten voor water, landbouw en landschap in een sterk verstedelijkte en versnipperde regio. De gebiedscoalitie groeide de afgelopen jaren uit tot een multidisciplinair, gestroomlijnd team en heeft op korte termijn veel gerealiseerd. Dit samenwerkingsverband staat garant voor gebiedsgerichte, innovatieve oplossingen die de komende jaren effectief op het terrein kunnen worden uitgevoerd en gedemonstreerd.

De gebiedscoalitie leverde waterkansenkaarten op die informatie bevatten over waterbeschikbaarheid, -overlast en -vraag. Deze waterkansenkaarten werden tijdens participatiemomenten aangevuld met knelpunten en opportuniteiten/projectideeën. Er werden 2 impactstudies opgestart (slimme buffers en slimme drainages) en er zitten vier demonstratieprojecten in de pijplijn die kennis en meerwaarde zullen opleveren voor landbouw- en sierteeltbedrijven, landschap en buurtbewoners, ecologie en een klimaatrobuustere omgeving. Tomatenkweker Primato en naburig boom- en sierteeltbedrijf Van Pelt (Putte) zetten in op gemeenschappelijke watercaptatie, gekoppeld aan een landschappelijke inpassing en publieke ontsluiting van hun bedrijf. Zorg- en tuinbouwbedrijf Vercammen (Koningshooikt) capteert en buffert water uit de Itterbeek en zorgt mee voor droge voeten benedenstrooms. Via een rietveld in het bassin wordt het inkomende water natuurlijk gezuiverd en wordt bijkomend leefgebied voor rietvogels langs de Itterbeek gecreëerd. Biogroentenbedrijf Daphné Natuurlijk (Rumst) koppelt dakwater af van buurbedrijven en vangt deze op in een ecologisch ingericht waterbassin/poel. Tot slot worden op vier locaties slimme sturingen en drainages gerealiseerd in Lier, Putte en SintKatelijne-Waver.

De gebiedscoalitie wenst de Mechelse Groenteregio klimaatrobuuster te maken door zoveel mogelijk innovatieve en concrete projecten uit te rollen en te ondersteunen in samenwerking met land- en tuinbouwers. Hiermee worden volgende doelstellingen beoogd:
- minder overstromings- en droogtegevoeligheid en een betere waterkwaliteit.
- minder grondwaterverbruik en meer toegang opleveren tot alternatieve waterbronnen;
- een optimaler en efficiënter ruimtegebruik en een betere landschappelijke kwaliteit.

Door in te spelen op de waternoden van land- en tuinbouwers bouwen we draagvlak op en kunnen we een sneeuwbaleffect creëren. De gerealiseerde en toekomstige demonstratiemaatregelen worden op bedrijfsniveau ingezet, maar we passen deze acties ook in in een ruimere landschapsvisie waarin de beekvalleien als blauw-groene verbindingen centraal staan. Met voorliggend projectvoorstel willen we het samenwerkingsverband dat we hebben opgericht verder versterken en de dienstverlening verder op punt zetten. Zo kunnen we zoveel mogelijk kansen creëren voor klimaatadaptieve maatregelen in het buitengebied die als inspiratie kunnen dienen tot ver buiten de Mechelse Groenteregio.

1. Land- en tuinbouwers inspireren en stimuleren om in te zetten op klimaatadaptieve maatregelen met winst voor water, landbouw en landschap, door middel van een doorgedreven kennisverspreiding en communicatiecampagne. (=spoor 1) 
2. Innovatieve terreinprojecten rond slim en duurzaam watergebruik realiseren bij land- en tuinbouwbedrijven door trajectbegeleiding en het opzetten van lokale doelgerichte klimaatcoalities. (=spoor 2) 
3. In kaart brengen op welke locaties in de Mechelse Groenteregio de meest positieve impact van stuwtjes kan verkregen worden om de huidige en toekomstige droogteproblematiek systemisch en adequaat aan te pakken (=spoor 3)