Koolzaad, het zwarte goud van de Westhoek

ZonneWinDT wil met het Leaderproject de teelt van koolzaad promoten en de voorwaarden creëren om er in de Westhoek een levenskrachtige landbouwactiviteit rond uit te bouwen. De ecologische en economische meerwaarde van koolzaadolie als agrobrandstof speelt voor ZonneWinDT hierbij de belangrijkste rol.

Samen met cvba BeauVent stond de vzw ZonneWinDT aan de start van de biobrandstoffen in Vlaanderen. De vzw speelde een belangrijke rol in de promotie en begeleiding ervan. Samen met 2 landbouwers werd een pilootproject op touw gezet voor de productie van koolzaadolie als agrobrandstof. De bedoeling was om ervaring op te doen op vlak van de teelt, het persen en het gebruik van olie en perskoeken. De positieve ervaringen hebben geleid tot een uitbreiding van het areaal en aantal telers. In 2010 telde het project koolzaad 12 telers met een landbouwareaal van 60 ha. Ondertussen heeft ZonneWinDT al wat expertise opgebouwd met betrekking tot het telen, produceren, verwerking van olie en koeken en ombouw van motoren. De samenwerking met landbouwers is dan ook zeer belangrijk, want daar begint alles. De landbouwers kunnen dan ook rekenen op een intensieve begeleiding door ZonneWinDT bij de koolzaadteelt. ZonneWinDT hield zich niet enkel bezig met de begeleiding van landbouwers, maar ook de ombouwers, imkers en rijders van koolzaadolie werden gevolgd en geadviseerd.

In het Leaderproject wil ZonneWinDT gunstige voorwaarden creëren voor de koolzaadteelt in de Westhoek door inspanningen te leveren op diverse terreinen:

• landschappelijk (biodiversiteit, landschappelijke integratie)
• landbouwtechnisch (teelttechnieken voor koolzaad)
• automotief (ombouwtechnieken voor voertuigen)
• ecologisch (klimaatsverandering, piekolie)
• economisch (rentabiliteit)
• sociaal en maatschappelijk (lokale netwerken)
• educatie (scholen, opleidingen, workshops)

Dit project richt zich op:

• TELERS: Landbouwers (telers) die op zoek zijn naar een volwaardig alternatief voor de gangbare teelten en een verruiming van de teeltrotatie
• RIJDERS + WARMTEKRACHTKOPPELING (WKK): Gemeenten, intercommunales, bedrijven en non-profitorganisaties die hun wagenpark willen verduurzamen of hun gebouwen willen voorzien van groene warmte en groene stroom op basis van koolzaadolie. Kortom de gebruikers van koolzaadolie
• ZELFMENGERS: Veetelers die zoeken naar een duurzaam alternatief voor soja in veevoeder
• IMKERS die in het voorjaar op zoek zijn naar voldoende voedsel voor hun bijen in de dichte omgeving
• OMBOUWERS: Garagehouders en technische scholen die zich willen bekwamen in de ombouw van dieselmotoren op koolzaadolie
• SCHOLEN: leerlingen van scholen in de westhoek kennis laten maken met hernieuwbare energie en duurzame mobiliteit aan de hand van dit Leader project koolzaad

Projectdeel 1: kennis, ervaring en expertise

• bundelen van bestaande kennis
• literatuurstudie over recente en innovatieve ontwikkelingen
• deelname aan internationale/nationale congressen over koolzaadolie en andere gelijkaardige studiedagen
• abonnement op vaktijdschriften

Projectdeel 2: promotie en sensibilisatie

• ontwikkeling van een infostand koolzaad
• ontwikkeling van de webstek
• folder leader: opmaak en drukwerk
• presentatie van leaderproject: één per gemeente van de Westhoek (totaal 18)
• digitaal koolzaadbericht voor alle doelgroepen
• bekendmaking van project en tussentijdse resultaten via persberichten
• ontwikkelen van promotiefilm koolzaad
• deelname met leader project aan open landbouwdag
• organisatie van bedrijfbezoeken
• promotie van koolzaadteelt, gebruik van koolzaadperskoeken als veevoeder en gebruik van koolzaadolie als agrobrandstof voor dieselmotoren inclusief WKK.
• het onderwerp 'hoe kunnen we koolzaadolie inzetten als regionale brandstof in de markt' laten uitwerken onder de vorm van een stage, thesis of door een jobstudent met de studierichting marketing

Projectdeel 4: duurzaam netwerken

• oprichten van hulplijn (via telefoon en via webstek)
• bijeenkomsten op regelmatige basis met alle doelgroepen
• uitbouw van netwerken tussen alle doelgroepen
• meetings met hoofdpromotor, copromotoren en inhoudelijke partners

Projectdeel 5: prospectie

• prospectie naar potentiële telers, rijders, ombouwers, zelfmengers, imkers en scholen
• prospectie naar gebouwen of instellingen die veel warmte en stroom benutten voor de uitvoering van een case studie WKK op koolzaadolie

Projectdeel 6: educatie

• voor alle doelgroepen worden er vormingsessies (opleidingen) georganiseerd. Hiervoor wordt er beroep gedaan op expertise van de hoofd- en de copromotoren en de inhoudelijke partners