Loket Onderhoud Buitengebied Noord-Hageland

Uit het IPO Advies 'Duurzaam onderhoud van het landschap' (feb. 2019) blijkt ook dat er nood is aan een een coördinatie en afstemming op het vlak van inhoud en organisatie voor een duurzaam onderhoud van het landschap, maar ook tussen de verschillende beleidsdomeinen en bestuurlijke niveau's. Regionaal Landschap Noord-Hageland vzw wil in dit pilootproject voor de 3 gemeenten deze rol op zich nemen en zo een plan van aanpak voor Noord-Hageland opmaken dat nadien ook in de andere gemeenten van het werkingsgebied uitgerold kan worden. Elke regio heeft zijn eigen specifieke manier van werken, met lokale partners. De opgemaakte beheerschema's uit voorgaande pilootprojecten in Vlaanderen worden overgenomen en waar nodig aangepast aan de locale situatie. Maar er ontbreken voor sommige deelaspecten van het beheer van het buitengebied nog beheerschema's. Binnen dit project gaan de projectpartners aan de slag om dit op te maken voor holle wegen en te verfijnen samen met andere LOB-coordinatoren voor bermen en recreatieve ontsluiting. Deze nieuwe beheerschema's worden dan ook uitgewisseld met de andere actieve LOB's in Vlaanderen. De eerste doelstelling van het Loket Onderhoud Buitengebied Noord-Hageland is te komen tot een efficiënter regulier beheer van het landschap. Onder regulier beheer verstaan we die onderhoudswerken die op regelmatige basis nodig zijn om een bepaald landschapselement in een goede staat te houden. Denk bijvoorbeeld aan jaarlijks snoeien van een haag of het cyclisch knotten van bomen. Het achterliggende idee van een goed regulier onderhoud is dat we enkel op die manier het voortbestaan van deze landschapselementen kunnen garanderen. Niet beheerde landschapselementen verliezen immers hun oorspronkelijk uitzicht en kunnen in bepaalde gevallen zelfs hinderlijk worden, bijvoorbeeld een niet-beheerde houtkant die gaat overhangen. Zo verdwijnt ook het draagvlak ervoor.

Uiteraard zijn er vandaag al heel wat organisaties actief in het beheer van het buitengebied en zij doen dat vaak op een goede manier. Alleen gebeurt dat nog te vaak op een versnipperde manier en wordt daarbij niet altijd vertrokken vanuit een globale gebiedsvisie. Openbare besturen hebben immers vaak niet de middelen om alle terreinen op een even grondige manier te onderhouden. Door te starten van een globale gebiedsvisie kunnen beheerders hoofdzaak van bijzaak onderscheiden en kunnen zij prioriteiten leggen. Het is echter onmogelijk een correcte visie te ontwikkelen zonder eerst een goede inventaris te maken van de te beheren elementen. Daarom zal het project starten met een grondige screening van de in de proefprojecten opgenomen landschapselementen. Daarbij zullen de initiatiefnemers streven naar een evenwicht tussen voldoende diepgang en efficiëntie.

Door gebruik te maken van de juiste digitale tools moet deze gebiedsvisie vertaald worden naar een praktisch bruikbaar beheerplan. In het verleden bleven beheerplannen maar al te vaak papieren instrumenten. Door gebruik te maken van de nieuwste technologie wordt een beheerplan een tool die planning, opvolging en bijsturing combineert. Door gerichte controles op het terrein kan nadien ook de juiste lessen getrokken worden. Een andere secundaire doelstelling is de samenwerking tussen alle projectpartners te versterken. Allen hebben ze hun eigen sterktes. Als trekker van het project en als neutrale regisseur zal het regionaal landschap ernaar streven om elke partij op die sterkte aan bod te laten komen. Tegelijk moet het project toelaten om tot een uitwisseling van ideeën en kennis te komen tussen de partners. Uiteindelijk moet dit tot een duurzame samenwerking leiden. Tot slot willen we met het LOB ook het draagvlak voor regulier landschapsbeheer versterken. Door aan de gemeenten een goed en zo volledig mogelijke inventaris te bezorgen van het te beheren buitengebied, krijgen zij hierin meer inzicht en kunnen zij hun inspanningen hierop afstemmen. Bovendien moet het hen toelaten een goede inschatting te maken van de daarbij horende kosten. Door ook landbouwers bij het beheer te betrekken, willen we het wederzijds begrip tussen boeren en landschapsbeheerders verhogen.