Melkveehouders Westhoek delen kennis en versterken

De Vlaamse melkprijs is de laatste jaren heel variabel. De inkomensschommeling van de Vlaamse melkveehouder en de melkprijs zijn gezien over meerdere jaren nauw met elkaar verbonden. Evenwel worden tussen vergelijkbare bedrijven ieder jaar grote inkomensverschillen vastgesteld. Dit blijkt o.m. uit een studie (Departement Landbouw en Visserij, 2011; bijlage). Men concludeert dat de grote verschillen te verklaren zijn door een beperkt aantal opbrengst- en kostenfactoren. Deze zijn de vaste kosten (gronden, gebouwen,..), de voederkosten (variabele kosten eigen ruwvoeders en voederaankopen), opbrengst uit verkoop van melk en de omzet & aanwas. Sommige factoren zijn slechts op lange termijn te beïnvloeden (bv vaste kosten). Andere kunnen worden aangepakt op korte termijn. Hiertoe dient de melkveehouder aan zijn technische bedrijfsvoering te sleutelen via het optimaliseren op diverse fronten gaande van de ruwvoederwinning tot het uitbaten van de veestapel. Verder stijgt door de huidige druk op de prijzen en de blijvende impact op het milieu de nood om efficiënt om te springen met grondstoffen in de landbouw en dus ook voor de melkveehouders. De projectpromotoren Inagro en Boerenbond wensen via gerichte acties de melkveehouders uit de Westhoek op weg te helpen met het optimaliseren van hun technisch bedrijfsmanagement. Meer bepaald beogen de promotoren samen te werken met de melkveehouders met een suboptimale bedrijfsvoering. Deze zullen ze ondersteunen door in te zetten op kennisdeling over technisch bedrijfsmanagement door het organiseren van lerende netwerken. Op vandaag is immers van een deel melkveehouders uit de Westhoek hun netwerk nog te beperkt en hebben ze niet de gewoonte om deel te nemen aan studiedagen,... Uit deze bijeenkomsten zullen de deelnemers inzichten verkrijgen voor de bijsturing van diverse aspecten van hun bedrijfsvoering. Echter soms is het niet eenvoudig om de vertaalslag te maken en de opgedane kennis en aanpak uit studiedagen en bijeenkomsten concreet te vertalen naar de eigen bedrijfsvoering. Het is niet altijd duidelijk waar het schoentje knelt en waar men dus dient bij te sturen. Daartoe voorzien de projectpartners voor de deelnemende veehouders naast de lerende netwerken, een beperkte mogelijkheid voor advies op maat. Dit kan gebeuren via een bedrijfsbezoek of via advies op afstand als reeds uit de technische cijfers van het bedrijf blijkt waar het knelt. Een plan op maat wordt opgemaakt. Hierbij is het van belang dat de bedrijfsleiders van bedrijven waar men kan optimaliseren, dit eerst gaan beseffen door het uitwisselen van cijfers en ervaringen met collega’s en dat ze dan ten tweede via advies op maat begeleid worden om stappen te zetten richting verbetering. Verder zetten de partners in op demonstratie van een optimale bedrijfsvoering via het werken met een aantal voorbeeldbedrijven in deze regio. Een uitgebreid communicatiepakket zal ervoor zorgen dat de resultaten en ervaringen opgedaan door de deelnemende melkveebedrijven (via lerende netwerken, individueel advies op maat en deelname aan studiedagen, enz.) verder wordt verspreid naar alle melkveehouders in deze regio. Een bijkomende doelstelling op lange termijn is de dynamiek op gang brengen van tijdelijke of blijvende melkveestudiegroepen en/of samenwerkingsverbanden in de Westhoek, verder dan het project durende samenwerking tussen bedrijven, 1 op 1 kennisuitwisseling tussen bedrijfsleiders, …

De aanpak van de geplande acties vindt u terug bij ‘Omschrijving van het project’. Waarom wensen we dit uit te voeren bij melkveehouders in de Westhoek? De melkveesector is heel belangrijk in de Westhoek, het gaat om 829 al dan niet gemengde bedrijven met een melkveetak. Dit staat voor 17,2% van de Vlaamse of 45,2% van de West-Vlaaamse melkveehouders (bijlages ‘Westhoek melkveehouders op kaart’ & ‘CijfersMelkveehouderijWesthoek’). Liefts 11,6% van het Vlaamse grasland ligt in de Westhoek: denk maar de typerende lager gelegen weides (o.m. in de Broeken van de Ijzer- en de Handzamevallei), de recent beschermde permanente historische graslanden (vnl. terug te vinden in de kustgemeenten) die enkel door rundvee kunnen benut worden. Er is voor de landbouwers in de Westhoek een grote afstand tot de dienstverlening, nl. er is de grote fysieke afstand en men knapt vaak af op de kostprijs van onafhankelijk, betalend advies. Omwille van de kwetsbaarheid van deze groep: het wegvallen van de melkquota, de volatiliteit van de melkprijzen noopt tot een bedrijfsvoering die efficiënt en robuust is om de toekomstige prijsschommelingen aan te kunnen. De landbouwers in de Westhoek zijn eerder afwachtend voor implementatie van innovaties, zeker in financieel onzekere tijden. Toch moeten ook deze bedrijven mee evolueren. Dit euvel zullen de partners o.m. ondervangen door het welgericht kiezen van demobedrijven in deze regio.