Naar een versterkte intergemeentelijke samenwerking

CASE 1: Hernieuwbare energie en rationeel energieverbruik

• Het domein energie zit in de meeste gemeenten versnipperd over verschillende bevoegde schepenen (milieu, ruimtelijke ordening, duurzaamheid, ...). Ondanks de streefdoelen rond Hernieuwbare Energie op Europees en nationaal niveau (13% tegen 2020), is er op niveau van de lokale besturen nog nergens een energiebeleidsplan dat doelstellingen op dat vlak vooropstelt. De nieuwe legislatuurperiode biedt hier opportuniteiten.
• De meeste gemeenten hebben subsidies (bv zonnepanelen, zonneboiler) aan particulieren en bedrijven geschrapt. Burgers verwachten nochtans dat hun gemeente intekent op het streven naar energiezuinigheid en duurzaamheid, want ze zetten er zich zelf meer en meer voor in.
• De provincie Oost-Vlaanderen (Dienst Ruimtelijke Planning) heeft de resultaten klaar van een Energie-scan bij alle lokale besturen. Hieruit kennen we het potentieel per gemeente op vlak van hernieuwbare energie. De gemeenten kunnen, met input vanuit het project Oost-Vlaanderen Energielandschap deze databank dankbaar aangrijpen voor verdere acties. Hier willen we dus samen met de provincie bekijken hoe met de afgewerkte gegevens van de Hernieuwbare Energiescan in een vervolgtraject dieper doorgewerkt kan worden met een groep gemeenten in één regio. Samensporen met dit project betekent dat er een Energiebeleidsplan voor de regio kan opgemaakt worden, met een aantal concrete en haalbare acties per gemeente. Deze kunnen zich richten naar inwoners, naar bedrijven en naar gemeentelijke infrastructuur. Gezien het belang dat vele burgers hechten aan dit thema en de vele privé-initiatieven die er reeds zijn in de regio (zie inventaris Streekplatform+), is het belangrijk in een werktraject zowel de overheden als de private initiatiefnemers mee te nemen.

CASE 2: IT en e-government

Elke gemeente heeft IT-mensen in dienst, variërend van één deeltijds persoon tot een paar medewerkers, of via extern ingehuurde krachten. Vaak zijn deze medewerkers belast met het oplossen van dagelijkse problemen, en is er onvoldoende tijd en kennis voor het ontwikkelen van performante systemen. De uitdagingen zijn nochtans enorm en nemen nog toe.

Op regionaal niveau kan voorzien worden in een pool van IT-experten die zich specialiseren in één of een aantal van onderstaande disciplines, en die op afroep ingezet worden in één of een paar gemeenten. Uit voorbeelden van andere regio's leren we dat gemeenten kunnen beroep doen op gecentraliseerde kennis rond:

• opmaak ICT beleidsplannen
• e-government*
• applicatieontwikkeling
• systeembeheer en -onderhoud
• helpdeskontwikkeling
• websitebouw en -onderhoud
• backoffice integratie van systemen
• GIS (Geografische informatiesystemen. bv. digitale zoneringsplannen, rioleringsgegevens, wegenwerken, ...)
• intergemeentelijke projecten rond breedband
• centraal beheer databanken
• training
  

*Het domein e-government geniet bijzondere belangstelling: dit heeft te maken met een elektronische overheid, die ICT effectief weet in te zetten, zodat ze haar dienstverlening aan de burger kan verbeteren. Het gaat over elke vorm van gemeentelijke dienstverlening die aan de hand van ICT kan worden ondersteund of verbeterd. Een electronisch loket, een bedrijvendatabank, productencatalogus voor de burger, ... zijn slechts een paar voorbeelden van de mogelijkheden.

CASE 3: Personeelsinzet bij de gemeenten: intergemeentelijke pooling en mobiliteit

Waarom:

Vaak ontbreekt het een gemeente aan een bepaalde expertise, die tijdelijk nodig is. Of de enige expert rond een bepaald domein valt uit (ziekte, moederschapsrust, ontslag, ...) en de dienst dreigt 'onbemand' achter te blijven. Er wordt niet altijd meteen een goede oplossing gevonden. Er is bereidheid en interesse bij de gemeenten om onder bepaalde voorwaarden tijdelijk expertise uit te wisselen. Dat kan door effectief personeel te gaan poolen of tijdelijk uit te lenen. In andere gevallen kan het volstaan een kennisnetwerk te organiseren, zoals bv een open uitwisselingsgroep van juristen uit diverse gemeentebesturen. Elke jurist heeft een bepaalde specialisatie, die bij momenten van nut kan zijn voor een ander gemeentebestuur. Ogenschijnlijk besteden de gemeentebesturen jaarlijks een aanzienlijk bedrag aan externe juristen. Een intergemeentelijk kennisnetwerk kan deze externe kosten naar beneden halen.