Bijen spelen een echte sleutelrol in de natuur en zijn een schoolvoorbeeld van biodiversiteit ter ondersteuning van landbouw (functionele agrobiodiversiteit). Ze zijn in grote delen van de wereld de belangrijkste bestuivers van planten, waaronder heel wat land- en tuinbouwgewassen. De economische waarde van natuurlijke bestuivers werd in 2005 op 153 miljard euro geschat. Bovendien zou het verdwijnen van deze “bestuivingsdiensten” zich vertalen in een extra verlies van 190 tot 310 miljard euro. Dit komt neer op 9,5% van waarde van de landbouwproductie op wereldschaal. In Europa is 84% van de gewassen afhankelijk van bestuiving door insecten, voornamelijk bijen.
Weinig mensen zijn zich bewust van het feit dat er naast de honingbij ook nog zo’n 375 soorten wilde bijen in België leven. Klassiek worden honingbijen ingezet voor de bestuiving in boomgaarden. Imkers plaatsen honingbijenkasten in de boomgaard en halen die na de bloei van het fruit weer op om de bijen te verplaatsen. Onderzoek heeft inmiddels uitgewezen dat honingbijen niet altijd de meest efficiënte bestuiver van fruitsoorten te zijn. Met name bij koudere en regenachtige periodes blijken solitaire bijen en hommels frequenter aanwezig te zijn in boomgaarden en hier ook een grotere bestuivingsimpact te hebben. Uit een recent Nederlands onderzoek blijkt dat wilde bijen wellicht de belangrijkste bestuivers zijn in fruitboomgaarden. Uit het onderzoek bleek dat 59% van alle bloembezoekers wilde bijen waren, terwijl honingbijen en zweefvliegen respectievelijk 29% en 12% van de bloembezoekers uitmaakten. Verder bleek uit het onderzoek ook dat de wilde bijen weinig tot geen nesten in de boomgaarden zelf maakten, en dat de directe omgeving dus wellicht belangrijk is als natuurlijke nestplaats.
De aanwezigheid van wilde bijen en hommels in boomgaarden kan in belangrijke mate versterkt worden door in te zetten op volgende kernelementen: het versterken van een jaarrond en voldoende divers voedselaanbod, meer nestgelegenheid en schuilplaatsen. Via enkele eenvoudige en arbeidsextensieve ingrepen kan de fruitteler op deze manier de bestuiving van fruitbomen in belangrijke mate versterken en zijn bedrijfsvoering op lange termijn mee ondersteunen.
- Met dit project willen we bijdragen aan de kennis rond bestuivers voor de fruitteelt, maatregelen nemen rond de versterking van het leefgebied voor bestuivers en een samenwerking opzetten tussen de fruittelers en de regionale landschappen in het Hageland
- Versterken van functionele agrarische biodiversiteit :gerichte maatregelen ter ondersteuning van de bestuivende wilde bijen moeten het leefgebied voor deze voor fruitteelt nuttige insecten verbeteren.
- Nestkasten en hotels voor wilde bijen. Inzaaien van kruidenmengsels met een bloeiboog aangepast aan de bloesemperiode in de fruitteelt moet ervoor zorgen dat de fruitplantages ook buiten het fruitbloeiseizoen interessante leefgebieden blijven voor de bijen.
- Samenwerking met fruitteeltsector: De geïntegreerde fruitteelt heeft baat bij een zo groot mogelijke soortenrijkdom (‘nuttige insecten’) in en om de fruitplantages. Omgekeerd heeft de natuur er ook alle baat bij dat de landbouw natuurvriendelijke methodes hanteert en de natuur niet beperkt blijft tot eilandjes in reservaatgebieden. Dit project betekent voor beide sectoren (fruitsector en natuursector) een win-win.
- Overleg en terugkoppeling over randvoorwaarden voor de insectenhotels en kruidenmengels en toepassing ervan op terrein. Het regionaal landschap voorziet de zaadmengsels en insectenhotels.
Regionaal Landschap Zuid-Hageland vzw
Hakendover
België
3300 Hakendover
België