Gemeenten zijn bevoegd voor verschillende taken van landschapsonderhoud. Dit stelt lokale besturen voor grote uitdagingen. De complexiteit hiervan werd onderkend door de Vlaamse Overheid, die pleit voor een intergemeentelijke en gebiedsgerichte aanpak van landschapsonderhoud in een zgn. ‘Loket Onderhoud Buitengebied’ (LOB). Verschillende types uitvoerders kunnen deze onderhoudstaken uit te voeren: agrobeheergroepen (landbouw), sociale economie, inwoners als vrijwilligers, gemeentelijke groendiensten,… Dit biedt kansen voor lokale besturen, maar vergt ook een gecoördineerde aanpak.
Dit project maakt via een uniek partnership (regionale landschappen als gebiedsregisseurs, lokale besturen, sociale economie, landbouwers als landschapsbeheerders) werk van de realisatie van een LOB in West-Brabant voor twee deelregio’s: regio Pajottenland & Zennevallei en regio Brabantse Kouters. Hiervoor wordt een samenwerkingsverband opgezet tussen alle relevante partners. In deze regio’s wordt in 6 pilootgebieden op maat van de specifieke noden en met de klemtoon op houtige kleine landschapselementen een gecoördineerd beheersysteem uitgewerkt. Dit wordt vervolgens ook in de praktijk gebracht met voorbeeldprojecten. De omvang van het LOB gebied mikt er op om uit te groeien tot heel West-Brabant, een groot werkingsgebied dat heel wat schaalvoordelen zal opbrengen.
Het voorliggende project wil een samenwerking initiëren met al de lokale actoren (politiek, gemeenteambtenaren, gemeentearbeiders, landbouwers, jacht, natuursector, INL ploegen, hogere overheden, …) om te komen tot een oplossing voor het vaak versnipperde, achterstallige, dure landschapsonderhoud. Door het oprichten van Loketten Onderhoud Buitengebied met een neutrale regiefunctie, kunnen de gemeenten ook na het project de nodige ondersteuning krijgen.
- In 6 pilootgebieden worden gebiedspecifieke visieplannen opgemaakt zonder in te gaan op individuele landschapselementen. Hoe willen we dat het landschap eruit ziet? Hierbij worden haalbare doelstellingen overeengekomen, de landschapselementen worden in kaart gebracht en het bijhorende beheertype wordt bepaald.
- Door vervolgens de projectie te maken naar de individuele houtkanten, resulteert dit in gedragen beheerplannen. Dezen worden dynamisch en bruikbaar gemaakt door een praktische benadering: Wie is de meest geschikte uitvoerder? Welke machines hebben we al dan niet ter beschikking? Wat is de bijhorende kostprijs? Hoe kan een dit georganiseerd worden? Welk bestek? Hoe moet dit afgestemd worden op de eigen werking? Welke instrumenten zijn hiervoor nodig?
- Door concrete uitvoering op terrein, worden de theoretisch uitgewerkte modellen uitgetest en bijgestuurd waar nodig. Vele landschapselementen zitten nu in een achterstallige fase. Het vergt een specifieke benadering om te komen tot meer correct efficiënt regulier onderhoud. Hierbij wordt gestreefd naar samenwerking waarbij gebruik gemaakt wordt van de sterktes van verschillende uitvoerders. Daarnaast worden ook nieuwe types van landschapsonderhoud geïntroduceerd zodat deze nadien verder gezet kunnen worden binnen het reguliere beheer.
- Door de landbouwers er van in het begin bij te betrekken, krijgen ze meer affiniteit met het landschapsonderhoud en is dit een kans om landbouw en natuur dichter naar elkaar te laten groeien met wederzijds respect.
- Overleg met LOB’s in andere regio’s: dit is geen doelstelling op zich, maar het spreekt vanzelf dat we de nodige interactie zullen voorzien via overleg met de andere regio’s waar pilootprojecten rond LOB lopen om eigen opgebouwde kennis Te delen en ervaringen uit andere regio’s mee te nemen bij het nastreven van bovenstaande doelstellingen
- Het project voorziet ook in een eenvoudige en vlot bijstuurbare monitoring van de uitvoering van de beheerplannen
Regionaal Landschap Pajottenland en Zennevallei
1500 Halle
België
1750 Lennik
België