Recreatie- en ontmoetingsruimte in Moorsel

Voorliggende aanvraag bouwt verder op deze ontwikkelingen binnen het ingediende en goedgekeurde Plattelandsproject 2011 (met name de Open Oproep Vlaamse Bouwmeester en de bevolkingsparticipatie van Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen) maar is er tevens een rechtstreeks gevolg van. Uit de bevolkingsparticipatie van het afgelopen voorjaar kwam een veelheid aan noden in de gemeente Moorsel naar voren. De verscheidenheid aan door de inwoners van Moorsel aangegeven functies binnen de nieuwe pastorijsite brengt voor de financierende partners (stad Aalst tuin en participatie – Kerkfabriek renovatie pastorij – VZW polyvalente zaal en KLJ-heem) een aanzienlijke kost met zich. Waar de oorspronkelijke invulling van de site beperkt bleef tot rudimentaire KLJ-lokalen en een rudimentaire (ontmoetings)zaal en de renovatie van de pastorij met het oog op een aanbod van vergaderlokalen in de gemeente, bleek na het afgelegde participatieve traject dat heel wat meer functies noodzakelijk waren (PC-lokaal, praat/cultuurcafé, (les)keuken, polyvalente zaal met podium m.o.o. optredens en concerten, groot KLJ-heem met aparte tuin, een jeugdhuis,…).

Uiteraard is het noodzakelijk dat deze wensen en noden van de bevolking ook daadwerkelijk worden gehonoreerd, wil de uitbouw van het trefcentrum en –tuin een draagvlak kennen in de gemeente. Enkel zo wordt een toekomstig gebruik van de site gevrijwaard.

Reeds van voor de aanvang van deze bevolkingsbevraging was het voor de financierende partners al duidelijk dat de complexiteit van de te hervormen site hoog was. Los van de bevolkingseisen immers, betreffen de pastorij en de bijhorende tuin beschermde monumenten die bijgevolg niet zo maar herbestemd, gerenoveerd en heraangelegd kunnen en mogen worden. Bovendien wordt zoals reeds aangehaald, op heden werk gemaakt van de heraanleg van de dorpskern van Moorsel. De architect die voor de site (pastorij, tuin en nieuwbouw) een ontwerp zou moeten formuleren, zou met andere woorden moeten beschikken over voldoende knowhow op vlak van onder andere renovatie, landschapsarchitectuur, stedenbouw,… Doorheen dit hele proces zou dus voortdurend moeten teruggekoppeld worden naar belanghebbende derden zoals brandweer, Ruimte & Erfgoed, Leefmilieu, Openbare Werken,…

Om voor dit complexe dossier de meest geschikte ontwerper aan te kunnen duiden werd daarom geopteerd om gebruik te maken van de Open Oproep van de Vlaamse Bouwmeester. De meest geschikte ontwerper bleek uiteindelijk het architectenduo SUMoffice en Van Noten.

Deze procedure brengt voor de partners die voor de realisatie moeten instaan (VZW en Kerkfabriek) een aanzienlijke meerkost met zich. De kwalitatieve vereisten ten aanzien van de ontwerpen zijn immers aanzienlijk, doch noodzakelijk gezien het beschermde karakter van de hele site.

We zijn van mening dat omwille van bovenstaande een vervolgproject perfect beantwoordt aan de filosofie en de programmapunten van het Plattelandsloket, met dien verstande dat vooral zal cofinanciering gevraagd worden voor die aspecten die in het nieuwe trefcentrum moeten beantwoorden aan de gestelde eisen van de bevolking (inrichting van de verschillende onderdelen van de nieuwbouw conform de noodzakelijk aanwezige functies) en de duurzaamheidsaspecten die een meerkost brengen, waarop niet gerekend was bij aanvang, maar die wel noodzakelijk zijn wil het trefcentrum er zijn voor iedereen in het dorp. Wat betreft de te realiseren infrastructuur wordt in voorliggende projectaanvraag met andere woorden enkel de realisatie van de annex-nieuwbouw (globaal gesproken: het trefcentrum met polyvalente zaal en het nieuwe KLJ-heem) meegenomen. Dit vormt de volgende fase binnen de uitbouw van een tref-/ontmoetingsplaats in de dorpskern van Moorsel.

Bovendien leerde voorgaande plattelandsproject dat de inspraak van de bevolking een zeer positief gegeven is. Door de suggesties van de bevolking op te nemen in het ontwerp kunnen we op heden zonder meer spreken van een sterke gedragenheid door de bevolking. Daarom willen we ook in de verdere fasen de bevolking blijven betrekken zodat een blijvend draagvlak gecreëerd wordt en men warm gemaakt wordt voor een doorgedreven engagement binnen het trefcentrum. Enkel zo kan deze pastorijsite naast een mooie gerenoveerde site ook sociaal het middelpunt van de Moorselse dorpskern worden en een symbool voor het dorp en haar gemeenschap.

De meerwaarde van dit project bestaat er uit dat de pastorijsite het sluitstuk van de dorpskernvernieuwing wordt en dit in meerdere opzichten: heropwaardering van de pastorij-site als “gebouwencomplex”; bevordering leefbaarheid dorpskern door renovatie en vernieuwing van het bestaande patrimonium (uitstraling en identiteit dorp); bevordering leefbaarheid dorpskern door de uitbouw van een ontmoetingscentrum; bevordering sociale cohesie en gemeenschapsvorming in ruraal gebied; bevordering en ondersteuning van het lokale verenigingsleven;….

Van zodra groen licht wordt gegeven voor de cofinanciering, zal kunnen gestart worden met de uitvoering van de nieuwbouw conform de plannen die op heden uitgewerkt zijn door de gekozen architecten en die zijn uitgewerkt in functie van de eisen en noden van de bevolking. Uiteraard zal eerst de ruwbouw van de nieuwbouw uitvoering krijgen (zowel trefcentrum als KLJ-heem) en vervolgens pas de inrichting met het oog op de implementatie van de vereiste functies. Hiertoe zal het project in een behoorlijk tempo gerealiseerd worden, zodat binnen de twee jaar (looptijd cofinanciering) het hele gebouw gerealiseerd is.

Gelijktijdig met de uitvoering van de infrastructurele werken zal de verdere participatie van de bevolking doorgevoerd worden. Voortbouwend op het goede voorbeeld van Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen zal in partnerschap met de stad Aalst uitvoering gegeven worden aan een nieuw participatief traject. Wat zal deze inspraak specifiek inhouden? Door de bevolking doorheen het hele bouwproces voortdurend betrokken te houden, zal uiteindelijk werk gemaakt worden van een beheersplan (reglement van gebruik, openingsuren, permanentie, engagementslijst, onderhoud,…) met betrekking tot de nieuwbouw en ruimer: de hele pastorij-site. Ook kan zeer specifiek gewerkt worden rond bepaalde functies ten behoeve van specifieke kansen(groepen) (bvb. het streven naar de heropleving van jeugdhuis Alewin bij geëngageerde jongeren) binnen de pastorijsite. Na de uitvoering van de werken zal het trefcentrum immers aan de Moorselse bevolking gegeven worden voor gebruik. Hieromtrent moeten dan ook goede afspraken gemaakt worden tussen de verschillende belanghebbenden (de directe eigenaars en gebruikers van de site zoals de KLJ, de VZW en de Kerkfabriek, maar ook de andere verenigingen van Moorsel en de particuliere gebruikers) omtrent het gebruik.

In het verlengde van bovenstaande zal ook steeds voldoende en duidelijke communicatie/bekendmaking noodzakelijk zijn. Communicatie zal hier de zuurstof vormen voor de motor van de bevolkingsparticipatie.

De stad Aalst garandeert de uitvoering van deze participatie via de dienst Jeugd. Dit is tevens de dienst binnen de stad, die instaat voor de coördinatie en opvolging van het vorige plattelandsproject inzake ontmoetingsparken binnen Baardegem en Moorsel. Zij was van op de eerste rij betrokken bij de methodieken inzake participatie van Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen en kan dan ook naadloos inpikken in het proces dat door deze organisatie werd opgestart. Voor de financiële ondersteuning voor participatie en communicatie zullen afspraken gemaakt worden tussen vzw en de stad. Eventueel kan in de jaren van overlapping van de beide PDPO-projecten beroep gedaan worden op de middelen van het project inzake de ontmoetingsparken zonder uiteraard afbreuk te doen aan de doelstellingen van de participatie van dit project. Gegarandeerd wordt in ieder geval dat blijvend aandacht zal worden geschonken aan de participatie van de bevolking.   

De opvolging van dit alles zal gebeuren door een afgevaardigde van de VZW Parochiale Werken voor wat betreft de realisatie van de nieuwbouw conform de kwalitatieve vereisten van de Vlaamse Bouwmeester en de bevolkingseisen en door diegene binnen de stad verantwoordelijk voor de uitwerking, begeleiding en opvolging van de bevolkingsparticipatie. Voortdurende terugkoppeling tussen beiden is onontbeerlijk.

Naast dit alles zal in de nabije toekomst tevens gestart worden met de renovatie van de pastorij zelf: de herbestemming van de pastorijfase omhelst zoals gezegd immers drie aspecten: de tuin, de creatie van een annex-nieuwbouw en de renovatie van de pastorij. Met de voorbereiding voor de uitvoering van dit laatste wordt gestart begin 2012. Het betreft onder andere de opmaak van de bouwhistorische nota en de indiening van een renovatiedossier bij Monumenten en Erfgoed. De pastorij zal met andere woorden zoveel als mogelijk gerenoveerd worden met inachtneming van haar oorspronkelijke indeling. Wat wel verandert is de bestemming van de pastorij: van privéwoonst voor de pastoor van de gemeente naar dorpshuis voor de bewoners en de verenigingen van Moorsel. Net zoals de annex-nieuwbouw krijgt dus ook de pastorij een publieke functie, zij het dat hier meer zal ingezet worden op vergaderruimte, culturele aspecten (tentoonstellingsruimte, cultuurcafé,…) en een woning voor de huidige pastoor (in vergelijking met de annex-nieuwbouw waar de creatie van een polyvalente zaal het belangrijkste gegeven is). In zijn geheel vormt de nieuwe pastorijsite (pastorij, nieuwbouw en tuin) het nieuwe trefcentrum, de nieuwe publieke entiteit én identiteit van Moorsel.