Dit project richt zich op de aanpak van specifieke punten met een moeilijke waterkwaliteit die ondanks vele jaren aan sensibilisering en verstrengingen in de wetgeving niet tot verbetering hebben geleid. Enkel specifieke punten waar de evoluties van de voorbije 20 duidelijke indicaties geeft dat verdere verstrenging en sensibilisering geen positieve impact meer zal hebben en waar de oorzaak van de slechte waterkwaliteit niet eenduidig toe te schrijven is aan slechte landbouwpraktijken zullen in dit project kunnen worden aangepakt. De doelstelling is om de waterkwaliteit op die plaatsen te verbeteren door alternatieve strategieën die in samenwerking met de landbouwers worden opgezet of aangelegd. Afhankelijk van het specifieke knelpunt zal worden bekeken welke strategie er gevolgd kan worden en waar er draagvlak voor is bij de landbouwers uit dat gebied. Zo kunnen er bijvoorbeeld kleine infrastructuurwerken worden uitgevoerd die een probleem kunnen aanpakken of kunnen er remediërende technieken worden gebruikt om de waterkwaliteit lokaal te verbeteren.
Het nieuwe mestactieplan (MAP 6) heeft verschillende nieuwe maatregelen genomen om de kwaliteit van het oppervlaktewater in Vlaanderen te verbeteren. De Europese doelstelling bepaalt dat het oppervlakte water op 95% van alle meetpunten minder dan 50 mg Nitraat per L mag bevatten. In MAP 6 heeft Vlaanderen die richtlijn een andere invulling gegeven door te werken met afstroomgebieden. Binnen een bepaald afstroomgebied moet het gemiddelde nitraatgehalte van de verschillende meetpunten lager zijn dan 18 mg per L. Deze benaderingswijze wijkt dus wat af van de Europese richtlijn. In de praktijk blijkt echter dat ongeacht de benaderingswijze er heel wat probleempunten zijn die zelfs mits ingrijpende maatregelen geen verbetering lijken te vertonen. Zo zijn er in de praktijk meetpunten die ondanks 10 jaar aan inspanning geen positieve evolutie vertonen. Deze vaststelling is erg demotiverend voor de landbouwers in kwestie en de daaruit volgende demotivatie dreigt het gehele mestbeleid te ondergraven. Indien in de ogen van de landbouwers niet verbeterbare meetpunten een druk blijven leggen op hun vrijheden en mogelijkheden daalt de motivatie om de goede praktijken te blijven handhaven op plaatsen waar die verbetering wel nog mogelijk is.
De doelstelling van het project is specifiek het aanpakken van nitraatrijke meetpunten (bronnen) met een historisch karakter d.w.z. meetpunten die reeds vele jaren systematisch hoge nitraatconcentraties laten optekenen. Het project wil deze meetpunten aanpakken d.m.v. een participatief proces in samenwerking met de landbouwers rond bepaalde meetpunten. Het Coördinatiecentrum Voorlichting en Begeleiding duurzame Bemesting (CVBB) heeft reeds aansluiting op bestaande werkgroepen rond specifieke meetpunten en gebieden. Aangezien alle Limburgse partners van het CVBB zijn opgenomen binnen de projectaanvraag kan de werking van deze bestaande werkgroepen worden geïntensiveerd. Voor enkele specifieke meetpunten zullen zeer concrete oplossingen besproken worden met de landbouwers om tot vooruitgang te komen.
De doelstelling van het project is om op 2 à 3 plaatsen door samenwerkingsverbanden met landbouwers tot een structurele verbetering te komen van de waterkwaliteit op een specifiek meetpunt. Op deze manier kunnen die intensieve samenwerkingsverbanden een voorbeeld zijn voor andere regio͛s in Vlaanderen. Ter verduidelijking geven we graag mee dat het de doelstelling is om dit participatief proces op drie locaties te starten nl. in Bocholt, Peer en Kinrooi. Afhankelijk van de interesse van de landbouwers, de mogelijkheden op het terrein en de kosten die eraan verbonden blijken te zijn zal worden nagegaan of op alle drie de locaties evenveel terreinwerken kunnen worden uitgevoerd.
Proef- en Vormingscentrum voor de Landbouw
3680 Maaseik
België