Peulvruchten zoals veldbonen kunnen dienst doen als alternatieve eiwitbron maar de aanwezigheid van anti-nutritionele factoren (ANF) maakt dat ze slechts in beperkte mate in het rantsoen van pluimvee kunnen worden toegevoegd. Door een hittebehandeling of het toasten van de peulvruchten worden deze stoffen afgebroken waardoor een groter volume ervan kan gebruikt worden in veevoeder. Andere voordelen van de hittebehandeling zijn: betere bewaring, afbraak van bitterstoffen en bijgevolg ook smakelijkheid en bestendigheid van het eiwit en zetmeel. Hierdoor neemt de voederwaarde gevoelig toe. Vlaamse landbouwers willen hun lokaal geteelde eiwitgewassen graag toasten aangezien dit de sleutel kan zijn voor een autonome eiwitvoorziening op hun bedrijf. Deze hittebehandeling is momenteel echter moeilijk te organiseren op bedrijfsniveau voor veehouders en quasi onmogelijk voor biologische bedrijfsleiders aangezien de volumes te klein zijn voor loonwerk door industriële units. De operationele groep bestaat uit melkveehouders die de meest geschikte machine zullen identificeren en zullen nagaan of er interesse is voor een (groeps)aankoop van een lokale toaster.
De doelstelling van ToastKanLokaal is om Vlaamse biologische en gangbare veehouders te ondersteunen in hun zoektocht naar het gebruik van een on farm toastinstallatie om hun rantsoen te verduurzamen en de voederefficiëntie van lokaal geteelde eiwitgewassen te verhogen.
De deeldoelstellingen zijn:
- keuze beste toasttechniek en machine in relatie tot de specifieke eisen van de landbouwers in de operationele groep;
- het correct afstellen van toastmachines op basis van de oogstkwaliteit van de veldbonen en de mengteelten: duur toastproces, vereiste temperatuur, temperatuur verloop in relatie tot de vochtinhoud van het te toasten product en de verhouding veldboon/graan;
- mogelijkheden voor een samenwerkingsverband tussen verschillende telers voor de uitbating van een (mobiele) toaster onderzoeken: kosten-baten analyse en business case.
Het project is opgebouwd uit drie werkpakketten. In het eerste werkpakket wordt gezocht naar de meest geschikte machine op basis van een aantal belangrijke parameters en eisen waaraan de machine moet voldoen. Hierbij zal de operationele groep verschillende constructeurs van machines bezoeken en proeven opzetten om onbehandelde veldbonen te vergelijken met de getoaste variant. In het tweede werkpakket wordt een kosten-baten analyse uitgevoerd en worden business cases opgesteld. Hierbij worden een aantal factoren zoals de kostprijs van de installatie, verwerkingscapaciteit per uur en vlotte instelbaarheid in functie van de te toasten batch in rekening gebracht. Op basis van deze gegevens kan er nagegaan worden hoe deze machines rendabel gebruikt kunnen worden. Op dit moment is er al interesse in kleinschalige (mobiele) toasters, maar er zijn nog veel vragen in verband met de uitbating, de vereisten naar arbeid, energie en een degelijk business plan om een samenwerking mogelijk te maken. Ten slotte zal de kennis worden verspreid via diverse nieuwsbrieven en studie-en demodagen.
België