Tope WROETen in de Westhoek

De saldoverschillen tussen vergelijkbare varkensbedrijven zijn immens groot, de varkenshouderij kende de voorbije 10 jaar een serieuze crisis, waarbij op heel wat varkensbedrijven tot op heden financiële schulden ingelost dienen te worden. Veel bedrijfsleiders hebben nood aan praktisch en objectief advies om hun bedrijfsvoering en management bij te sturen. Onder meer uit de recente West-Vlaamse & Vlaamse Actieplannen varkenshouderij (zie info bij Thema), samen opgesteld met de varkenshouders, blijkt de nood aan onafhankelijke voorlichting.

De titel van het project “Tope wroeten in de Westhoek” omvat reeds heel wat van de vooropgestelde projectdoelstellingen. Tope is het West-Vlaams woord voor samen, wroeten is een actie die specifiek uitgevoerd wordt door varkens: (al snuffelend) in de bodem woelen (en gravend zoeken naar voedsel) met de neus. Daarnaast wordt wroeten ook figuurlijk gebruikt om het uitspitten van en naarstig werken op complexe materie weer te geven.

Dit vat ook de kern van de doelstellingen van dit project samen, namelijk met de tandem familiale varkenshouders uit de Westhoek, tijdens een projectperiode van 3 jaar, intensief samen de technische bedrijfsvoering te evalueren, optimaliseren waar mogelijk via concrete verbeterstrategieën om finaal de managementcapaciteiten van de familiale varkenshouders te versterken.

De doelstellingen realiseren we via 3 werkpakketten waarbij zowel ‘tope gewroet’ wordt op de technische bedrijfsvoering van het individueel bedrijf, in groep gewroet wordt met collegavarkenshouders tijdens studieclubs en met toekomstige varkenshouders in landbouwopleidingen. De opgedane kennis zal verder uitgewisseld worden, niet alleen onderling tussen de deelnemers in studieclubs, maar ook verder verspreid worden over de hele sector via een uitgebreid communicatieplan. Vives en Inagro zullen deze werkpakketten uitvoeren met medewerking en inbreng van de projectpartners zoals opgesomd.

Zo zullen we de familiale varkensbedrijven in de Westhoek (150-400 zeugen met eventueel ook neventakken zoals akkerbouw, melkvee,…) slagkrachtiger maken t.o.v. de grote, industriële varkenshouderijen in andere regio’s, zonder dat de eersten hun varkensbedrijf moeten uitbreiden. Optimalisatie van de huidige bedrijfsvoering zorgt dat de verdienmarge, verschil tussen opbrengsten en gemaakte kosten, groter wordt. Dit betekent een betere weerstand tegen slechte varkensprijzen, wat de economische druk op de familiale varkenshouderij reduceert. Schaalvergroting zorgt meestal ook niet voor een beter verdienmodel omdat de kost van beperkende productiefactoren snel oploopt. Het projectconsortium biedt thematisch ook info en inzicht in verband met diversificatie aan, gericht op vraag van varkenshouders in de regio.

Naast de beoogde managementresultaten zorgen de projectdoelstellingen tevens voor een positieve impact op het psychosociaal welzijn van de bedrijfsleiders en hun gezin. Varkensbedrijven, waar de technische en bijhorende economische bedrijfsresultaten positief zijn, dragen mee bij tot veerkracht en mentale gezondheid en een gelukkig familiaal leven. In geen enkel type KMO is er een grotere vermenging van de bedrijfsvoering en het gezinsleven. De studieclubs binnen de Leaderregio zorgen tevens voor een extra sociaal netwerk voor varkenshouders in de Westhoek, waar niet enkel ruimte is voor het uitwisselen van technische bedrijfscijfers, maar tevens aandacht besteed wordt aan netwerken met collega’s, uitwisselen van moeilijkheden binnen de bedrijfsvoering, omgaan met andere uitdagingen,…. Het doorbreekt mee de bedrijfsblindheid op het eigen bedrijf.

Uniek in dit project is dat we ook al starten in de fase van de opleiding van deze ondernemers. Dit doen we door gerichte actie naar zowel middelbare school- als bachelor studenten varkenshouderij. Scherpere’ ondernemers zullen op termijn klaar staan om hun ouders op te volgen of in het netwerk van toeleveranciers-verwerking ingezet te worden. Het toekomstige landschap in de Westhoek geven we met dit project mee vorm.

Om bovenvermelde doelstellingen te realiseren, is het bij aanvang van het project uiterst belangrijk dat de projectpartners zo veel mogelijk en herhaaldelijk de varkenshouders uit de Westhoek bereiken om deel te nemen aan de individuele bedrijfsopvolging en voor deelname aan thematische/periodieke studieclubs. Tijdens de projectperiode zullen we tevens ook frequent en op diverse wijze communiceren over de resultaten. Zowel communicatie door de projectpartners als tussen varkenshouders onderling vormen dus één van de speerpunten van kennisdeling in het project. Het communicatieplan vindt men terug in ‘Communicatie en promotie’ en is gebaseerd op de ervaringen uit de Leaderprojecten ‘KENNISvijVERs Midden-West-Vlaanderen’ en ‘Kennis delen in de Westhoek’. We rekenen op het uitgebreid communicatienetwerk van de partners en diverse kanalen, opdat we de lokale familiale varkenshouders zoveel als mogelijk bereiken.