Trefhof is een uniek gemeenschapsproject in Beernem, waar lokale partners samenwerken op een terrein dat bestaat uit Het Patershof (7 ha) en Mexiceau (11 ha). Zorgorganisatie Curando, die reeds eerder het Patershof in beheer had, werd in 2021 eigenaar van Mexiceau, waarop zich 2 vijvers, landbouwgebied en een recreatiezone bevinden. In het gebied zijn naast Curando, een CSA pluktuin (Plukhof Beernem), de VZW Trefhof (die de buurtbewoners verenigt en de zomerbarak uitbaat) en een Vissersclub (die o.a. het beheer op en rond de vijvers voor zich neemt) actief.
Via het leaderproject willen deze (co)promotoren samen investeren in een aantal recreatieve en educatieve voorzieningen, die mogelijkheden voor ontmoeting, spel, ontspanning en educatie verhogen.
Samen met de eigenaar werken deze partners aan het herstel van het terrein en de ontwikkeling ervan tot een multifunctioneel gemeenschapsproject, waar de inwoners van Beernem kunnen van genieten en samen actief zijn. De partners van het initiatief hebben hiervoor 'beleving via voedsel, natuur en spel'als hun baseline gekozen.
Daarnaast willen zij vanuit de verschillende activiteiten op het terrein een beheersplan uitwerken. Om die reden maken ook het Regionaal Landschap als copromotor en de gemeente deel uit van het partnerschap. Via het leaderproject zet dit project verdere stappen richting de integratie van beide sites door er via samenwerking een multifunctionele invulling aan te geven.
De doelstelling van het project is een site met hoge belevingswaarde creëren op een terrein van ongeveer 20 ha, waar generaties kunnen opgroeien en elkaar ontmoeten via samenwerking en cocreatie. Dit gaat met andere woorden verder dan participatie die vaak ophoudt bij het aanbrengen of verbeteren van ideeën. Hier geven de deelnemers samen vorm aan het project, verwerven zij psychologisch eigenaarschap en staan zij ook na de uitvoeringswerken mee in voor onderhoud, beheer en verbeteringen.
Het project bestaat uit 4 onderdelen:
- Uitbouwen van de spel-en recreatiefunctie via speel- en ligzones rond het water, en aan de rand van het bos. Het project richt zich hierbij op de lokale bevolking en eventueel bezoekers van het WZC en heeft niet de ambitie om een toeristische trekpleister te worden voor de ruimere regio.
- Uitbouwen van de gemeenschapsfunctie van het terrein. Daarmee bedoelen we dat het terrein kansen biedt aan de inwoners van Beernem (en evt omliggende gemeenten) om deel te nemen aan activiteiten of er zelf op te zetten. Curando als zorgorganisatie ziet hierin mogelijkheden voor meer intergenerationeel samenwerken en het gezamenlijk zorg opnemen voor de noden van mens en omgeving. Een belangrijke plaats is hier weggelegd voor het nog te bouwen gemeenschapscentrum waar bezoekers op het terrein zullen kunnen verpozen en ook kunnen deelnemen aan activiteiten van het Lokale Dienstencentrum (tevens eigendom van Curando). Dat gemeenschapscentrum wordt op termijn een motor voor de samenwerking binnen de gemeente tussen verschillende zorginitiatieven
- De verdere ontwikkeling van het CSA-landbouwbedrijf steunt op het beschikbaar zijn van voldoende areaal en ook op goede relaties met de community die het bedrijf ondersteunt (=CSA). De boer is zelfstandig maar steunt op de samenwerking met de leden van de Plukhof, die o.a. door de activiteiten van VZW Trefhof (zomerbarak, zoektocht) met het concept van Community Supported Agriculture in contact komen. De leden van de pluktuin kopen jaarlijks een oogstaandeel en dragen op die manier samen het oogstrisico en de zorg voor een volwaardig inkomen voor de boer. Beleving, ontspanning en recreatieve mogelijkheden op het terrein vormen daarin een cruciaal element. Op termijn kan deze onderneming ook via bijkomende tewerkstelling verder groeien.
- Vooral het Mexiceauterrein als voormalig brownfield heeft behoefte aan landschapsherstel en versterken van de biodiversiteit en natuurwaarden op en rond de vijvers. Dit aspect zal i.s.m. VLM via een apart project in het kader van Waterlandschap 2.0 project worden aangepakt. In dit project staan klimaatadapatie en zorgzaam omgaan met de waterpartijen op het terrein centraal. Een belangrijk aandachtspunt, mede met het oog op de continuïteit van het project, is het organiseren van het behoud en beheer van het Patershofbos en het nieuwverworven Mexiceauterrein. Via de op te richten werkgroep beheer en synchroon met de uitvoering van het leaderproject zal een beheersplan worden opgemaakt dat de basis zal zijn voor het onderhoud van het terrein in functie van de 3 doelstellingen van het project: beleving vanuit voedsel, natuur en spel. Het is de bedoeling dat na afloop van het project deze groep autonoom, het beheer van het gebied op zich kan nemen.
Beernem