Van Detectie naar Duurzaamheid in de Bilzerse Dorpen

Een sociaal leefbaar landelijk gebied is idealiter in staat al haar inwoners kwalitatieve garanties te bieden op het vlak van de drie pijlers wonen, werk en welzijn. Deze drie pijlers kennen, al den niet gecombineerd, een uitwerking op velerlei levensdomeinen.

Het aantal personen dat wordt geconfronteerd met verschillende hulpverleningsnoden is in stijgende lijn en dat zeker niet alleen de grootsteden. Het beschikbaar lokaal hulp- en dienstverleningsaanbod is jammer genoeg daarbij niet altijd gekend. De toegankelijkheid tot dat aanbod vormt bovendien een zeer specifieke uitdaging in de meer landelijke deelgemeenten. Kansarmoede gaat op het platteland immes hand in hand met vervoersarmoede en sociaal isolement. De bekendmaking van het hulp- en dienstverleningsaanbod vereist daardoor ook een intensievere benadering. Hier moeten oplossingen voor worden gezocht.

Huisvesting vormt de centrale pijler om een menswaardig bestaan uit te bouwen. Een gezonde woning tegen een betaalbare (huur)prijs is vaak de beste bescherming tegen armoede. Wonen is een basisbehoefte van ieder mens. Een goede woonst is een voorwaarde voor maatschappelijke integratie en activering, in het bijzonder voor kwetsbare groepen op het platteland. Zonder die adequate woning gaat de cohesie in de buurt vaakverloren en loert sociaal isolement om de hoek.

Ervaring leert dat mensen vaak gebaat zijn bij een snelle, maar intensieve en kortdurige begeleiding bij sociale problematieken. Problemen worden vaak gevoed door een multicomplexe context waarin mensen leven. Het is hier dat voorliggend project zijn werkveld vindt.

Vroeg ingrijpen en een begeleiding gericht op empowerment in de context waarin de problemen zich stellen, blijken daarbij cruciale succesfacturen. Door het versterken van individuen versterkt men immers ook de maatschappelijke context ('goede buren zorgen voor goede buurten') die in een landelijke omgeving als Bilzen nog meer dan in een grootstad de sleutel is tot het algemeen welzijn.

Anderzijds vormt het mee betrekken van de buurt en gemeenschap in het welzijn van individuen (de omgekeerde beweging - 'goede buurten zorgen voor goede buren') een bijkomende sleutel tot een oplossing. Net binnen de plattelandscontext is het zeer belangrijk om vol op deze wisselwerking in te zetten en als hulpverlener dit proces mee te kunnen faciliteren. Evenzeer belangrijk is het betrekken van de juiste partner bij de problematiek: VDAB, OCMW, Kind & Gezin, sociale netwerken, wijkagent... de hulpverlener wordt hier regiseur van eht gebeuren.

Bilzen wordt als gemeente relatief gezien het sterkst getroffen door de recente bedrijfssluitingen in Limburg. De tewerkstellingsmogelijkheden in de omgeving blijven beperkt en het economische weefsel is onvoldoende uitgebouwd om deze uitdaging op te vangen. Vooral in de plattelandsdorpen die tot het Leadergebied behoren, neemt deze situatie ondertussen een zorgwekkende omvang aan.

Als resultaat van dit alles neemt de populatie van kwetsbare jongvolwassenen in de dorpen toe. Deze jongvolwassenen worden in hun economische mobiliteit beperkt door (kans)armoede, lage opleidingsgraad, generatiearmoede, fysische en/of psychische beperkingen... en het zijn net zij die in deze tijden in de dorpen en in hun persoonlijke situatie 'blijven hangen'.