Een gebrek aan kennis en waardering en bijgevolg het verdwijnen van monumentale bomen en ander houtig erfgoed in ons landschap wordt binnen dit project aangepakt door via inventarisatie, communicatie en sensibilisering en de opmaak van haalbare beheeracties het nog resterende houtig erfgoed beter zichtbaar te maken, te integreren in een lokaal erfgoedbeleid en op die manier beter te beschermen. Daarnaast wil dit project ook klaar zijn voor een klimaatrobuuste toekomst.
Gemeenten maar ook burgers worden steeds meer gestimuleerd om bijkomende aanplantingen te doen of mogelijke locaties te melden, bijvoorbeeld via initiatieven als Map A Tree. Op deze manier participatief omgaan met bomen kan een grote meerwaarde zijn, maar het grootste verschil (in CO2 captatie, biodiversiteit in stedelijke context, tegengaan van het hitte-effect) wordt gemaakt door bomen die echt groot mogen worden. Ons houtig erfgoed van de toekomst moet zeer doordacht gekozen worden.
Aan de ene kant zijn er de bestaande monumentale bomen als onderdeel van het resterende houtig erfgoed in ons landschap. Deze historische structuren verfraaien het landschap dankzij hun streekeigenheid en beeldbepalende karakter én bieden een grote meerwaarde voor de biodiversiteit. Vele van hen zijn echter niet officieel gekend, beschermd noch opgenomen in de inventaris voor onroerend erfgoed, waardoor ze steeds vaker en meestal ongemerkt verloren gaan, door een gebrek aan kennis over hun waarden, oorsprong en het nodige beheer. Het eerste hoofddoel is om zowel burgers als overheden opnieuw kennis te laten maken met de waarden en de verhalen van monumentale bomen als ambassadeur voor houtig erfgoed en historische landschapselementen in het algemeen, en ze op die manier beter te kunnen beheren en beschermen.
Als tweede hoofddoel willen we werken aan de monumentale bomen van de toekomst, zowel in de open ruimte als in stedelijke context. Vooral in sterk bebouwde omgeving is de aanleg van zulke bomen die oud en groot mogen worden een hele uitdaging. Echter, zowel de hete zomers als de maatregelen tegen Corona hebben duidelijk gemaakt dat mensen nood hebben aan natuurbeleving vlak bij huis, met de bijhorende rust en verkoeling. Deze en vele andere ecosysteemdiensten kunnen geleverd worden door grote bomen. Een advies over de juiste boom op de juiste plaats en veel communicatie/sensibilisatie over de levensduur en waarden van bomen in het algemeen, moet (nieuwe) bomen de kans geven ooit de status van monumentale boom te bereiken.
Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete
2360 Oud-Turnhout
België