Midden West-Vlaanderen is een zeer varkensdense regio waar naast de vele varkensbedrijven ook twee varkensslachthuizen en tal van toeleveringsbedrijven zijn gelegen. Dit zorgt, naast de vele varkens-gerelateerde transporten ook voor heel wat contacten tussen varkenshouders en erfbetreders, wat grote bioveiligheidsrisico ͛s met zich meebrengt. Een bevraging bij varkenshouders in de Westhoek heeft bevestigt dat de meeste varkenshouders overtuigd zijn van het belang van bioveiligheid maar niet goed weten hoe nu juist die bioveiligheid praktisch te implementeren op hun bedrijf.
Met dit project willen we optreden als een soort facilitator om de diverse facetten van bioveiligheid meer geïmplementeerd te krijgen op varkenssector. Niet alleen de varkenshouders zullen via workshops en individuele begeleiding worden ondersteund. Ook wordt, via diverse kanalen van communicatie iedere (toekomstige) bezoeker/erfbetreder gewezen op de bioveiligheidsvoorschriften die gevolgd moeten worden bij een contact met een varkensbedrijf. Bovendien zal ook ingezet worden op het versterken van de communicatieve weerbaarheid van de varkenshouder. Zo kan ook de boodschap rond bioveiligheid correct overgebracht worden naar zowel erfbetreders als de directe omgeving.
Dit project heeft, door in te zetten op het correct toepassen van de bioveiligheidsvoorschriften, als einddoel de gezondheidsstatus op de bedrijven en met uitbreiding in Midden West-Vlaanderen te verhogen.
Regio Midden West-Vlaanderen wordt gekenmerkt door een intensieve veehouderij. 21% van de Vlaamse varkenspopulatie en zelfs 37% van de West-Vlaamse varkens bevind zich in Midden WestVlaanderen. Op Vlaams niveau huisvest arrondissement Tielt het meeste varkens en staat arrondissement Roeselare op de vijfde plaats. Dit maakt dat Midden West-Vlaanderen een zeer varkensdichte regio is. In deze regio bevinden zich verschillende varkensslachthuizen (i.e. Westvlees in Westrozebeke, Exportslachthuis Tielt N.V. Tielt, Slachthuis De Coster, Ruislede) en lopen er door deze regio ook aanvoerwegen naar andere nabijgelegen slachthuizen (i.e. Covameat N.V. Wijtschate, Van Hoornweder EEG Slachthuis N.V. Torhout). Ook zijn er in deze regio verschillende veevoederfirma͛s gelegen. Dit alles zorgt voor heel wat varkens-gerelateerd transport, zowel van levende dieren, o.a. naar de hierboven genoemde slachthuizen, maar ook transport van en naar de varkensbedrijven van veevoeders, materiaal, mest. Naast het varkens-gerelateerd vrachttransport zijn er ook heel wat bezoeken op varkensbedrijven van mensen die voor veevoederbedrijven, geneticabedrijven of toeleveranciers van de varkenshouderij werken. Samen met de dierenarts noemen we dit de erfbetreders. Deze contacten kunnen leiden tot economisch schadelijke door dierziektes zoals bijvoorbeeld Afrikaanse Varkenspest die van het ene varkensbedrijf naar het andere kunnen verspreid worden. Het is daarom belangrijk dat varkenshouders zich hiertegen wapent door in te zetten op bioveiligheid. In de loop van 2021 zal daarenboven elk varkensbedrijf verplicht worden om jaarlijks een bioveiligheidsaudit te laten uitvoeren door zijn bedrijfsdierenarts. De resultaten van deze bioveiligheidsaudits zullen opgevolgd worden door het FAVV. Naar analogie met dit project werd ook een gelijkaardig project ingediend voor Leader Westhoek. Ter voorbereiding van dit projectvoorstel werd door de aanvragers van dit project een online enquête verspreid onder de varkenshouders binnen de Westhoek. In totaal beantwoorden 57 varkenshouders de vragen rond bioveiligheid. De indieners van het project stellen dat deze resultaten gelijklopend zullen zijn wanneer diezelfde bevraging bij varkenshouders in Midden West-Vlaanderen zou uitgevoerd worden. De resultaten van deze enquête vind je in bijlage. Hoewel de meeste varkenshouders overtuigd zijn van het belang van bioveiligheid blijkt uit deze enquête, dat velen niet goed weten hoe nu juist die bioveiligheid te implementeren op hun bedrijf. Ruim de helft van de varkenshouders vindt het moeilijk om bioveiligheid in de praktijk toe te passen of weet niet goed hoe er aan te beginnen op het eigen bedrijf. Met dit project willen we inzetten op het begeleiden van varkenshouders in middel West-Vlaanderen om de bioveiligheid op hun bedrijf te verbeteren. Dit met praktische workshops maar ook door individuele begeleiding en advies te geven om specifieke protocollen en oplossingen te implementeren. Zo kunnen varkenshouders niet alleen de bioveiligheidsstatus op hun bedrijf verbeteren maar zal dit ook een positieve invloed hebben op de gezondheidsstatus en uiteindelijk bijdragen tot economische verbetering. Dit vertaalt zich in een lager gebruik van antibiotica, wat zorgt voor een meer duurzame productie van varkensvlees en voor een daling in productiekosten. Naast een vraag naar begeleiding in praktisch toepassen van de bioveiligheidsvoorschriften op het eigen varkensbedrijf, geven verschillende varkenshouders aan dat ze het vaak moeilijk vinden om de bezoekers op hun bedrijf te vragen om bepaalde bioveiligheidsregels te volgen. Hoewel varkenshouders overtuigd zijn dat de erfbetreders of andere bezoekers zoals controleurs of techniekers, een reëel risico vormen voor de bioveiligheid van hun bedrijf, durven ze, uit angst voor tegenwerking, geen beperkingen opleggen aan deze bezoekers. Daarom zal binnen het project ingezet worden op versterken van de communicatieve en mentale weerbaarheid van de varkenshouders. Zo zullen tips & tricks aangereikt worden over hoe te communiceren met anderen om ervoor te zorgen dat bezoekers toch de richtlijnen rond bioveiligheid volgen. Daarnaast zal ook aandacht besteed worden aan het sensibiliseren van de verschillende erfbetreders, met als doel hen te informeren hoe ook zij kunnen bijdragen aan een betere bioveiligheid binnen de varkenshouderij in Midden West Vlaanderen. Tot slot zal in dit project ook ingezet worden op communicatie, waarbij het de bedoeling is om zoveel mogelijk gebruik te maken van de reeds bestaande kanalen. Op die manier proberen we de kennis en de ervaringen binnen het project zoveel mogelijk te verspreiden onder de verschillende varkenshouders en erfbetreders binnen Midden West Vlaanderen. Hierbij zal zowel ingezet worden op klassieke communicatie (artikels en infovergaderingen) maar ook ruim aandacht besteed worden aan digitale communicatie in de vorm van instructiefilmpjes en online trainingen.
Boerenbond
8020 Oostkamp
België