“Sinds ik regeneratief begrazen toepas, zijn mijn vaste kosten een stuk lager. Alles wat ik niet uitgeef, hoef ik niet meer terug te verdienen.”
Hans Dereepere (39) houdt zo’n 50 melkkoeien in het Oost-Vlaamse Knesselare. Niets bijzonders, ware het niet dat hij volledig inzet op regeneratieve begrazing. Sinds Hans regeneratief laat begrazen, ziet hij dat het regenwater beter insijpelt in de bodem en dat het gras en de kruiden in droge periodes op zijn weiland langer groen en fris blijven. “Een goed gesoigneerde bodem geeft veel terug aan de landbouwer en aan zijn gewassen”, zegt Hans.
Hans heeft zo’n 35 hectare grasland, zowel blijvend als tijdelijk grasland. Grasland dat meerdere jaren aanligt en niet geploegd en vernieuwd wordt, zorgt voor een rijker bodemleven en een grotere koolstofopslag in de bodem.
Vroeger werkte Hans vooral met Engels raaigras, maar de wortels van Engels raaigras zijn vrij ondiep. Bij droogte valt de groei van de plant dan stil. In natte periodes merkte hij dat regenwater bleef staan in de bovenste bodemlagen, wat zorgde voor vertrappeling en plassen. En dus ging Hans op zoek naar een andere aanpak. Hij besliste om voluit te gaan voor regeneratieve begrazing.
Jaarlijks zaait hij vóór de weidegang naast gras ook een kruidenmengsel in. In dat kruidenmengsel zitten kruiden met een verschillende wortellengte, waaronder smalle weegbree en chicorei. “Vooral chicorei is interessant, omdat het met zijn lange penwortel dieper de grond inboort om zijn voedingsstoffen te halen. Die langere wortels zorgen er ook voor dat de plant in droge periodes voedingsstoffen kan blijven onttrekken aan de bodem. De gewassen brengen dus beter op. Ook de koeien zijn nu gezonder, ik moet minder antibiotica toedienen”’, aldus Hans.
Regeneratieve begrazing houdt ook in dat je als landbouwer geen kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen toevoegt aan de bodem. Hans past wel de ecoregeling ‘Verhogen organisch koolstof via stalmest toe’ op zijn tijdelijk grasland. Hij voegt de dierlijke mest zo vroeg mogelijk toe in het voorjaar, zodat die zo goed mogelijk kan inwerken en ‘verteren’ vóór de koeien het perceel begrazen of vóór hij het perceel maait.
Maar het kruidenmengsel op het weideland heeft nog een ander voordeel: zo hebben bepaalde kruiden uit het mengsel een natuurlijke antiwormwerking. Het beweiden gebeurt ook anders: Hans werkt niet langer met een vaste omheining, maar verplaatst de koeien dagelijks. Zo komen de koeien minder in contact met ziekteverwekkers en parasieten die mogelijk in de bodem of vegetatie aanwezig zijn. Omdat er geen antiwormmiddel wordt toegediend aan de koeien, wordt dit antiwormmiddel ook niet uitgescheiden in de bodem en doodt het geen regenwormen in de bodem. Het bodemleven is daardoor aanzienlijk verbeterd, zelfs de mestkever is opnieuw opgedoken in Hans’ weiland. De mestkever is een nuttig diertje, want hij werkt de dierlijke mest onder in de bodem.
“Sinds ik aan regeneratieve begrazing doe, zijn mijn vaste kosten een pak gedaald. Iedere kost die ik niet maak, hoef ik niet terug te verdienen. De koeien eten het gras op en laten de mest achter, dus dat betekent ook tijdwinst voor mij. Ik spendeer heel wat minder uren op de tractor. Je volgt als landbouwer meer het natuurlijke proces”, lacht Hans.
Of Hans nog een tip heeft voor andere landbouwers? “Boeren denken nog te vaak: ik moet mijn perceel ploegen, ik moet die gewassen nog sproeien ... Maar waarom zou je regeneratieve begrazing niet eens proberen? Het maakt echt een verschil, want een goed gesoigneerde bodem geeft veel terug aan de gewassen en dus ook aan de landbouwer.”
In het kader van het VLAIO-project 'agroforestry 2025' werd Hans Dereepere geïnterviewd voor de documentaire 'Water op Vlaamse akkers: waar loopt het mis?': een coproductie van Wervel vzw en Join for Water vzw. In deze video getuigt Hans hoe regeneratieve begrazing een positieve invloed heeft op zijn bedrijfsvoering.