Greensheep koos voor het Hebrideans-schapenras, een primitief ras dat het hele jaar buiten kan blijven zonder bij te voederen. ©Yves Meulenijzer
Greensheep werkt met een begrazingssysteem dat ecologisch verantwoord is. ©Yves Meulenijzer
Begin dit jaar konden landbouwers voor de eerste keer een aanvraag indienen voor de nieuwe VLIF-subsidie ‘Opstart van of omschakeling naar een toekomstgerichte duurzame ondernemingsstrategie op een landbouwbedrijf’. Deze subsidie biedt bedrijfsleiders de kans om hun bedrijfsinkomen te diversifiëren door innovatieve bedrijfsmodellen uit te werken, waarbij ze ook een vernieuwende maatschappelijke rol kunnen vervullen binnen de samenleving.
Eén van de geselecteerde projecten is Greensheep, een initiatief dat een alternatief biedt voor de zogenaamde ‘vertuining’ en ‘verpaarding’. Greensheep zet schapen in op kleine percelen van derden om ecologisch verantwoord te begrazen. Wij gingen op de koffie bij Yves Meulenijzer, de drijvende kracht achter dit bijzondere project.
Yves heeft zelf geen landbouwachtergrond. “Ik ben opgeleid als industrieel ingenieur en heb meerdere bedrijven opgericht in industriële automatisering en milieutechnologie. Na 30 jaar besloot ik om mijn leven een andere richting te geven en terug te keren naar mijn geboortestreek in de Vlaamse Ardennen. We kochten een oude boerderij in het natuurgebied Burreken en begonnen met een paar schapen. Al snel vroegen buurtbewoners of we onze schapen op hun percelen konden zetten om het gras en onkruid in te tomen, onze schapen eten namelijk ook bramen, brandnetels en distels. Zo is Greensheep ontstaan en inmiddels zijn we acht jaar verder.”
Wat maakt Greensheep uniek?
Yves Meulenijzer: "Veel mensen in deze regio kopen oude hoeves met aanzienlijke stukken grond en leggen tuinen aan, al dan niet met dieren. Maar men onderschat vaak hoeveel grond dieren nodig hebben en veel van die terreinen zijn na een tijd dan ook overbegraasd en gereduceerd tot soortenarme groene woestijnen. Daar wilde ik een oplossing voor zoeken. Door onze schapen alternerend op deze gronden te laten grazen, krijgen bloemen en kruiden opnieuw een kans, bieden we een ecologisch alternatief voor het onderhouden van die percelen en verhogen we de biodiversiteit. We begrazen ook natuurgebieden, oude boomgaarden en percelen voor overheden.”
Oude boomgaarden? Yves: “In onze regio zien we veel oude hoogstamboomgaarden die niet meer onderhouden worden omdat landbouwers zich richten op grotere machines. Dit leidt vaak tot het rooien van deze boomgaarden. Wij proberen mensen te overtuigen om hun boomgaarden te behouden door onze schapen er te laten grazen. Zo onderhouden we deze stukken erfgoed op een natuurlijke manier.”
Ecologisch verantwoord begrazen
Geensheep werkt met een begrazingssysteem dat ecologisch verantwoord is. Yves: "Wij werken met regeneratieve rotatiebegrazing, waarbij onze schapen om de 4 tot 6 weken naar een ander perceel verhuizen. Het aantal schapen varieert in functie van de seizoenen en de grasgroei. De laatste jaren zien we een sterke groei van de vraag waardoor we intussen al 85 hectare begrazen, verspreid over ruim 200 percelen. Om één en ander inzichtelijk te houden maken we gebruik van een softwareprogramma uit Australië dat ons helpt de grasgroei te monitoren en de begrazing te plannen in functie van het soort terrein en - momenteel zeer actueel - de neerslaghoeveelheden. Dit voorkomt overbegrazing en houdt de wormendruk laag, waardoor we onze schapen niet hoeven te ontwormen, wat dan weer goed is voor het bodemleven en de insecten.” Greensheep koos voor het Hebrideans-schapenras, een primitief ras dat het hele jaar buiten kan blijven zonder bij te voederen. “Dit ras is zelfredzaam, ziekte-resistent en heeft een lage ecologische voetafdruk. Hierdoor kunnen we ons ecologisch verhaal waarmaken”, vult Yves aan. De inkomsten van Greensheep komen van de onlineverkoop van eigen vlees via korte keten en de betalende begrazing voor bedrijven en overheden. Particulieren betalen tot nu toe geen vergoeding.
Toekomst?
Toekomstplannen voor Greensheep heeft Yves volop: “We willen onze kudde uitbreiden tot 600 ooien en in functie van specifieke begrazingsopdrachten aanvullen met zogenaamde levende erfgoedrassen. Daarnaast gaan we nog meer inzetten op duurzaam landschapsbeheer door eigenaars te ondersteunen bij het beheer en in stand houden van graslanden, boomgaarden, houtkanten en heggen. Omdat veel problemen met overbegrazing voortvloeien uit onwetendheid, zijn we sinds kort gestart met het geven van lezingen over ecologisch en regeneratief graslandbeheer waarbij we zowel particuliere eigenaars als landbouwers sensibiliseren over de voordelen op het vlak van dierengezondheid, bodemleven, meer en beter kruidenrijk gras, koolstofopslag … We hopen ook andere regio’s in Vlaanderen te inspireren en ons platform beschikbaar te stellen voor mensen die een soortgelijk model willen opzetten.”
Greensheep wil ook graag de hand reiken aan collega-landbouwers. “Veel landbouwers kijken meewarig naar ons, maar ik hoop hen te overtuigen van de voordelen van ons systeem. We nemen geen landbouwgrond in beslag en concurreren niet, maar onderhouden percelen die anders ongebruikt zouden blijven. Veel oudere mensen zijn blij met de terugkeer van dieren op hun land. Zo verhogen we het draagvlak voor landbouw en dragen we bij aan het behoud van het landschap”, legt Yves uit.
Met Greensheep toont Yves Meulenijzer hoe innovatie, landbouw en natuurbeheer hand in hand kunnen gaan. Een inspirerend verhaal.
In het najaar van 2024 wordt er een opnieuw een blokperiode opengesteld voor nieuwe aanvragen. Meer info over de maatregel vind je op de website van het Agentschap Landbouw en Zeevisserij.